Onzekere tijden in de zorg maken risicobeheersing zorgvastgoed nóg belangrijker

Op basis van de ZorgRating database, waarin de jaarverslagen van de 800 grootste zorginstellingen zijn opgenomen, publiceert Finance Ideas jaarlijks een benchmarkrapportage. Centraal in de ZorgRating benchmark 2022 staat de hoge werkdruk en krapte op de arbeidsmarkt. Deze ontwikkelingen leiden de komende jaren tot financiële onzekerheid in de zorg. Het blijft daarom belangrijk een gedegen risicobeheersing van zorgvastgoed uit te voeren, inclusief inzicht op de kredietwaardigheid van uw samenwerkingspartners. In dit artikel praten wij u bij over de laatste ontwikkelingen in de zorgmarkt.

De financiële positie van zorginstellingen

De financiële gezondheid van zorginstellingen wordt vaak gemeten aan de hand van de Debt Service Coverage Ratio (DSCR) en de solvabiliteit. De DSCR geeft inzicht in de betalingscapaciteit van een instelling ten opzichte van zijn financiële verplichtingen. Financiers eisen vaak een maximale DSCR van 1,4. Maar in de praktijk komen ook lagere normen van bijvoorbeeld 1,2 of 1,3 voor. De solvabiliteit geeft inzicht in de financiële gezondheid van de instelling over de lange termijn. Financiers hanteren hiervoor veelal een minimum van 20%.

Onderstaande grafiek laat zien dat steeds meer zorginstellingen voldoen aan de solvabiliteitsnorm. In 2021 voldoet 9% van de instellingen niet aan de solvabiliteitsnorm. 24% van de instellingen voldoet aan de DSCR-norm.

^{Instellingen dat solvabiliteit of DSCR niet haalt (2011-2021). Bron: ZorgRating}

Een blik op de toekomst

Gemiddeld genomen is de financiële basis van zorginstellingen de afgelopen jaren verbeterd. Echter zijn faillissementsrisico’s daarmee nog niet afgedekt.

Als gevolg van ‘dubbele vergrijzing’ staan zorginstellingen de komende jaren voor een behoorlijke uitbreidingsopgave. Door Covid-compensatiemaatregelingen is het resultaat, en daarmee het eigen vermogen, de laatste jaren op pijl gebleven. Maar nu steunmaatregelen wegvallen, personeelskosten oplopen en inflatie niet wordt gecompenseerd, staan de marges van zorginstellingen onder druk. Volgens de financiële zorgthermometer, verwacht 40% van de zorginstellingen in 2022 een negatief resultaat. In 2024 worden zorginstellingen gekort op de huisvestingsvergoeding (NCH). Dit betekent dat zorginstellingen minder kunnen en willen betalen voor nieuwe huurcontracten en dat in sommige gevallen een heronderhandeling over bestaande contracten plaatsvindt.

Tip: bent u benieuwd naar de kredietwaardigheid van uw huurder of een potentiële huurder? Bekijk de voorbeeldrapportages van ZorgRating of vraag direct een individuele rating aan.

Zorgvastgoed huren of in eigendom?

De overheid voert de laatste jaren strenger beleid om wonen en zorg te scheiden. Zo stellen zorgkantoren steeds vaker de eis dat uitbreiding van zorgplekken alleen via een Volledig Pakket Thuis mogelijk is. Ook zien we dat kleine zorginstellingen zich vaker puur op het verlenen van zorg richten en bij voorkeur geen vastgoed in eigendom hebben. Onze benchmark laat zien dat de laatste jaren vooral kleine instellingen met weinig langdurige zorg meer aan huur gaan uitgeven. De toename van de huuruitgaven van deze groep bedroeg gemiddeld 4,9% per jaar. Woningcorporaties kunnen dus vaker vragen van dit type zorginstellingen verwachten.

^{Ontwikkeling gemiddelde huuruitgaven per jaar, gecorrigeerd voor inflatie (2010-2020). Bron: ZorgRating}

Prestaties zorginstellingen vergelijken met referentiegroep

ZorgRating berekent en vergelijkt zestien financiële en operationele ratio’s van zorginstellingen. Door deze ratio’s te wegen tot een individuele ZorgRating is het mogelijk zorginstellingen onderling te vergelijken. In onderstaande figuur is de spreiding van de totale (langdurige) zorgmarkt opgenomen. Op deze manier wordt het mogelijk de prestaties van zorginstellingen in één oogopslag te vergelijken met een referentiegroep.

^{Spreiding van de prestaties van VVT, GHZ en GGZ-sector 2022. Bron: ZorgRating}

Meer weten over ZorgRating of direct zelf aan de slag?

Heeft u vragen over de mogelijkheden of de berekening van een rating? Neem contact op met het team van ZorgRating.

Wilt u aan de slag om het risico van uw zorgvastgoedportefeuille in kaart te brengen? Tijdens de training risicobeoordeling van zorgvastgoed leert u meer over welke risico’s relevant zijn en hoe u deze op een gestructureerde manier ku