De eigenaar van het klimaatprobleem, de hete aardappel

De vakantieperiode zit er weer op. Na een periode van ontspanning, nieuwe indrukken en veel tijd doorbrengen met je dierbaren kom je weer terug in de dagelijkse werkelijkheid. Wat neem je hiervan mee na je vakantie? Ideeën, inspiratie of frisse energie om er tegenaan te gaan?

Ik heb een weekje gesurft met de kinderen in Frankrijk. Een leuk camp met surfers, die bovengemiddeld bezig zijn met het klimaat. Waar we het in de corporatiesector over het klimaatprobleem hebben, hebben we het uiteindelijk vaak over de CO2-uitstoot van het bezit en de betaalbaarheid van de energielasten. Surfers zien andere klimaatproblemen. Eén van de avonden werd er een pubquiz gehouden. Altijd leuk natuurlijk! Totdat er een vraag kwam over hoeveel kilo plastic er jaarlijks in de oceaan terecht komt. Het ontluisterende antwoord was 6,5 miljoen ton, ofwel 6.500.000.000 kilo. Een ander klimaatprobleem dat surfers bezighoudt, is dat de stormen in de herfst en winter steeds heftiger worden. Bijna jaarlijks worden hierdoor hele stukken duin weggeslagen. Het surfkamp is hierdoor de afgelopen jaren al een aantal keer verplaatst. De oude locatie was zee geworden.

Het begrip probleemeigenaar

Dan weer terug naar de duurzame werkelijkheid waar we voor de vakantie in zaten en de komende jaren mee verder willen en/of moeten gaan. Een probleem… fijn, dan kunnen we dat oplossen. Dat roept de vraag op: wie is de probleemeigenaar? En, wat is een probleemeigenaar eigenlijk? Op internet vond ik deze definitie: ‘Een probleem te bezitten betekent dat je verantwoordelijkheid neemt voor het probleem in verschillende opzichten: voor het zien, definiëren, om er iets aan te doen en de consequenties.’ Wie is volgens deze definitie dan de probleemeigenaar van het klimaatprobleem? Als er geen probleemeigenaar is die zijn verantwoordelijkheid kan en wil nemen, dan is het klimaatprobleem snel een hete aardappel die veel te makkelijk bij een ander wordt neergelegd.

Je zou kunnen zeggen dat de verantwoordelijkheid voor het ‘zien en definiëren’ van het probleem bij de wetenschap en regeringsleiders ligt. Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Met het Klimaatakkoord van Parijs is een duidelijke definitie gegeven en is de oplossingsrichting gegeven; de CO2-reductie.

Verantwoordelijkheid oplossing en consequenties

De crux zit bij ‘het doen’ en de ‘verantwoordelijkheid voor de consequenties’. Als je geen probleem ervaart dan ben je ook niet gemotiveerd om aan de oplossing te werken. Ofwel, als we een oplossing willen, moet er ook iemand zijn die een probleem heeft. Een probleem dat echt pijn doet en dat je heel graag op wilt lossen. Met het Klimaatakkoord neemt in dat kader de Nederlandse regering de verantwoordelijkheid om de verplichting die zij is aangegaan om te zetten in een plan. Of, de Nederlandse regering neemt haar verantwoordelijkheid voor de consequenties van de gaswinning. Hoe is dat te vertalen naar de praktijk van corporaties? Wat zijn de prioriteiten van iedere duurzaamheidsopgave? Welke verantwoordelijkheid voor de oplossing en de consequenties heb je als corporatie?

Verantwoordelijkheid corporaties: isolatie en huurbeleid?

Eigenlijk lijkt het vanuit deze invalshoek betrekkelijk eenvoudig. Corporaties kunnen bijdragen aan de CO2-reductie door de CO2-uitstoot van hun vastgoed te verlagen. Voor nieuwbouw is dat terug te brengen tot de vraag: Doe ik wat wettelijk moet of ga ik nog een stap verder. Het belangrijkste deel van de oplossing moet echter komen van de reductie van de CO2-uitstoot van de bestaande voorraad, isoleren dus. En dan de verantwoordelijkheid van corporaties voor de consequenties van het klimaatprobleem. De combinatie van het akkoord van Parijs en de problemen in Groningen leidt tot een klimaatbeleid van de Nederlandse regering waarbij de gasrekening de komende jaren fors blijft stijgen. De consequentie daarvan is een stijgende energierekening, zeker voor bewoners van de slecht geïsoleerde woningen. Corporaties kunnen verantwoordelijkheid nemen voor deze consequentie van de huurders van de slecht geïsoleerde woningen. Deze woningen kunnen bijvoorbeeld eerder worden aangepakt en/of in het huurbeleid kan rekening worden gehouden met de (theoretische) energierekening van de huurder.

Afwegingskader om keuzes te maken

Doet het klimaatprobleem echt pijn bij uw corporatie? Bij Vastgoed, Wonen of Financiën of juist bij stakeholders? Is het probleem duidelijk? Is er inzicht in wat binnen en buiten de verantwoordelijkheid van de corporatie valt? Welk afwegingskader ligt ten grondslag aan de oplossingen die gekozen worden en welke verantwoordelijkheid voor de consequentie wordt er genomen? Deze vragen komen we vaak tegen in de praktijk. Met de incompany training afwegingskader CO2-neutraal legt u een gemeenschappelijke basis en werkt u toe naar een afwegingskader.