Stijging van het aantal bouwvergunningen voor woningcorporaties
Was er vorig kwartaal nog sprake van een dalende tendens in het totale aantal verleende bouwvergunningen voor woningen, dit kwartaal is die ontwikkeling omgebogen. In het vierde kwartaal van 2024 zijn relatief veel bouwvergunningen verstrekt. Hierdoor is het voortschrijdend jaartotaal uitgekomen op 67.218 vergunde woningen. Nog niet zo hoog als enkele jaren geleden en ook niet voldoende om de woningbouw doelstellingen te realiseren, maar de weg naar boven lijkt ingezet. De verhouding tussen koop en huur is in het vierde kwartaal niet veranderd. De huurwoningen voor woningcorporaties en private verhuurders tezamenhebben een aandeel van 48,9%.
Inhoudsopgave
Stijging aantal vergunningen voor corporatiehuurwoningen
Ook het aantal huurwoningen waarvoor een vergunning aan woningcorporaties is verleend, is gestegen. In het vierde kwartaal is het voortschrijdend jaartotaal uitgekomen op 13.298 woningen. Niet eerder in de recente historie was dit aantal zo hoog. Het aandeel van de huurwoningen voor woningcorporaties in de verleende vergunningen is gelijk gebleven in het vierde kwartaal van 2024. Daarbij dient in aanmerking te worden genomen dat woningcorporaties ook woningen realiseren op basis van een bouwvergunning van een marktpartij.
Voortgaande stijging aantal bouwvergunningen op jaarbasis
Het vierde kwartaal van 2024 laat een verdere stijging van het aantal verleende bouwvergunningen zien. Het voortschrijdend jaartotaal is nu uitgekomen op 67.218 woningen. Deze stijging komt vooral door een relatief slecht derde kwartaal, gevolgd is door een bijzonder goed vierde kwartaal. Alleen al in het vierde kwartaal zijn voor 19.309 woningen vergunningen verstrekt. Ten opzichte van het vorige kwartaal is het voortschrijdend jaartotaal met 8,1% gestegen. Sinds het dieptepunt in het vierde kwartaal van 2023, is er sprake van een voortdurende stijging van het aantal vergunningen met in totaal 21%. Het nu bereikte aantal vergunningen is echter nog steeds onvoldoende om de doelstelling van 100.000 nieuwe woningen te halen.[1] Gemiddeld genomen leidt een bouwvergunning twee jaar later tot een opgeleverde woning. De komende jaren wordt het beoogde aantal van 100.000 naar alle waarschijnlijkheid dus nog niet gerealiseerd.
Figuur 1: Het totaal aantal woningen waarvoor een bouwvergunning is verstrekt, voortschrijdend jaartotaal, 2018Q1 – 2024Q4 (Bron: CBS)
Lichte stijging van het aandeel huurwoningen
Het aandeel van de huurwoningen in het totaal van de vergunningen is in het vierde kwartaal van 2024 iets gestegen. Het voortschrijdend aandeel op jaarbasis is nu uitgekomen op 48,9%, terwijl dit in het vorige kwartaal 47,7% was. Medio 2023 lag het aandeel nog op 51,8%. Nadien is het aandeel gedaald om vanaf het tweede kwartaal 2024 weer enigszins toe te nemen. De stijging van het aandeel van de huurwoningen is het gevolg van relatief veel huurwoningen, waarbij de bouwvergunning aan een marktpartij is verstrekt.
Figuur: 2: Het aandeel huurwoningen in het totaal aantal verstrekte bouwvergunningen, voortschrijdend jaartotaal, 2018Q1 – 2024Q4 (Bron: CBS)
Aantal bouwvergunningen voor woningcorporaties historisch hoog
Het aantal vergunde corporatiehuurwoningen op basis van het voortschrijdend jaartotaal is in het vierde kwartaal van 2024 weer hoger uitgekomen. Op jaarbasis is voor 13.298 corporatiehuurwoningen een bouwvergunning verstrekt. In de recente historie was dit aantal niet eerder zo hoog. Daarmee lijkt het erop dat na enige kwartalen van stabilisatie een opwaartse trend weer is ingezet. Ten opzichte van het voortschrijdend jaartotaal in het eerste kwartaal van 2024 is er sprake van een stijging van 14%. Op basis van het verloop van het aantal vergunde corporatiehuurwoningen mag verwacht worden dat het aantal gerealiseerde huurwoningen de komende jaren hoger uitkomt dan in de recent verstreken jaren.
Figuur 3: Aantal bouwvergunningen voor huurwoningen van woningcorporaties, voortschrijdend jaartotaal, 2018Q1 – 2024Q3 (Bron: CBS)
Aandeel vergunde corporatiehuur woningen blijft stabiel
Het voortschrijdend aandeel op jaarbasis van de aan woningcorporaties vergunde huurwoningen is in het vierde kwartaal gelijk gebleven met 19,8%. Een jaar eerder was het voortschrijdend aandeel nog 23,1%. Er is nu sprake van een stabilisatie op een wat lager niveau. Uiteindelijk komt het aandeel gerealiseerde huurwoningen voor woningcorporaties hoger uit, omdat de nieuwbouw van woningcorporaties niet alleen via de eigen vergunningen loopt. In het verleden was bij de nieuwe huurwoningen van woningcorporaties de verhouding circa twee derde op eigen vergunningen en één derde op vergunning van een marktpartij.
Figuur 4: Aandeel van de bouwvergunningen voor huurwoningen van woningcorporaties in het totaal aantal bouwvergunningen, voortschrijdend jaartotaal, 2018Q1 – 2024Q4 (Bron: CBS)
Mogelijke stijging nieuwbouw woningcorporaties meer in lijn met afspraken
In de herijkte Nationale prestatieafspraken is rekening gehouden met ingroeipad voordat woningcorporaties naar verwachting vanaf 2029 jaarlijks het beoogde aantal van 30.000 sociale huurwoningen plus 5.000 middensegment huurwoningen realiseren. Voor 2025 is afgesproken dat er 20.511 huurwoningen worden gerealiseerd en in 2026 moeten dat er 23.616 worden. Mede gelet op de ontwikkelingen in de verstrekte bouwvergunningen, zijn de afspraken nu realistischer in vergelijking met de vorige Nationale prestatieafspraken.
Afhankelijk van marktpartijen
Zoals in het voorafgaande is aangegeven, realiseren woningcorporaties de huurwoningen niet alleen met een eigen bouwvergunning, maar ook met een vergunning van een marktpartij. Woningcorporaties nemen de huurwoningen dan ‘turn key’ af van de marktpartij. Deze afhankelijkheid benadrukt de bestaande onzekerheid. De doelstelling om vanaf 2029 in totaal 35.000 corporatiehuurwoningen te realiseren, is alleen haalbaar als een substantieel deel van de vergunningen voor marktpartijen wordt gereserveerd voor corporatiehuurwoningen. Gemeenten spelen een cruciale rol om dat te bewerkstelligen.
[1] Het aantal van 100.000 zal deels gerealiseerd worden door de zogenaamde overige toevoegingen die buiten beeld blijven in de bouwvergunningen voor nieuwbouw.
