Zeven lessen uit het webinar over de Regiewet en Wonen & Zorg

Op 25 april jl. vond het webinar over het wetsvoorstel Wet versterken regie volkshuisvesting, ook wel de Regiewet, en Wonen & Zorg plaats. Samen met 170 deelnemers bekeken we wat de impact van de Regiewet is op het werkveld Wonen en Zorg. Ruben Bouwman (Actium), Aiko van der Lem (Florence) en Hans Adriani (Aanjaagteam Wonen Welzijn Zorg voor Ouderen) namen ons mee in het perspectief van de corporatie, zorginstelling, gemeente en beleidsmakers. De belangrijkste inzichten en vragen uit het webinar zetten we op een rij.

1. De Regiewet verandert niets aan de opgave

Voor gemeenten, woningcorporaties en zorginstellingen die al aan de slag zijn gegaan met de opgave voor Wonen en Zorg verandert de Regiewet weinig. De opgave is namelijk niet veranderd. Het belang van de Regiewet zit hem in de ‘stok achter de deur’ wanneer de opgave niet wordt opgepakt. De wet bevat dan instrumenten voor de provincie en de Rijksoverheid om dit af te dwingen. Een situatie die je als woningcorporatie of zorginstelling wilt voorkomen, omdat je daarmee invloed verliest en meer een uitvoeringsorganisatie van het Rijk wordt.

Tip: ons jaarlijkse seminar (Finance Ideas Talks) op donderdagmiddag 5 oktober 2023 staat helemaal in het teken van Wonen en Zorg. Direct je plek reserveren? Dat kan hier.

2. Zorginstellingen, pak je rol in de prestatieafspraken

Gemeenten krijgen een inspanningsverplichting om de relevante zorginstellingen uit te nodigen voor het maken van prestatieafspraken. In veel gemeenten zijn zorginstellingen al betrokken bij het opstellen en uitvoeren van de woonzorgvisie, maar de Regiewet verankert dit. Ook als je nu nog niet betrokken bent, is daarom goed om te weten wat je brengt en wat je komt halen bij de prestatieafspraken.

3. Woningcorporaties, check je pijplijn op het aandeel ouderenwoningen

De opgave is enorm. Van de 900.000 nieuwbouwwoningen uit de Nationale Woon- en Bouwagenda (NWB) moeten er bijna 300.000 voor ouderen worden gebouwd. Dat is één op de drie. Binnen het sociale segment ligt het aandeel zelfs nog wat hoger dan één op drie. Van de geclusterde woonvormen en verpleegzorgplekken moet namelijk 50% onder de liberalisatiegrens worden gebouwd. Inclusief een derde deel van de nultredenwoningen, komt het totale aantal ouderenwoningen uit op 115.000. Dit is meer dan 40% van de opgave van 250.000 woningen in het sociale segment. Het is daarom goed om te checken of de programmering voor de komende jaren voldoet aan je lokale opgave.

4. Wat is een verpleegzorgplek precies?

De definitie van een nultredenwoning zit al in de naam besloten. En wat een geclusterde woonvorm precies is, werd al beschreven in de Stimuleringsregeling Ontmoetingsruimte in Ouderenhuisvesting. Bij een verpleegzorgplek ligt het wat ingewikkelder, want wat een verpleegzorgplek precies is, is nog niet helemaal duidelijk. Deze vraag is relevant omdat er € 312 miljoen subsidie beschikbaar komt voor verpleegzorgplekken. De verwachting is dat de regeling, en dus ook de definitie van een verpleegzorgplek, voor de zomer wordt gepubliceerd.

5. Wat is de tijdslijn van de Regiewet?

De voorgenomen ingangsdatum van de Regiewet is 1 januari 2024. Gezien de korte doorlooptijd is de kans groot dat deze datum niet wordt gehaald. Bij ingang van de Regiewet zijn de nationale, provinciale en gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma’s nog niet verplicht. Dit moment wordt nog bij Koninklijk Besluit vastgesteld. In het wetsvoorstel is 2026 opgenomen als indicatie.

In het huidige wetsvoorstel verliest de woonvisie zijn wettelijke status per 1 januari 2024, terwijl het gemeentelijk Volkshuisvestingsprogramma pas in 2026 beschikbaar is. Voor de tussenliggende periode dient nog een overgangsregeling te komen. De voor de hand liggende oplossing is dat de woonvisies hun status behouden tot het moment dat het gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma gereed is.

6. Zijn de regionale woondeals al een voorloper op de regionale volkshuisvestingsprogramma’s?

Logischerwijs zijn de huidige plannen inderdaad de voorlopers van de nationale, provinciale en gemeentelijke volkshuisvestingsprogramma’s. De doelstellingen uit de NWB komen terug in het nationale volkshuisvestingsprogramma. Het gemeentelijk volkshuisvestingsprogramma vervangt de woonvisie. Wat betreft de regionale woondeals moet er een vertaalslag worden gemaakt naar provinciaal niveau. De provincies worden in de Omgevingswet namelijk het relevante overheidsniveau. De grenzen van de regiodeals komen niet overeen met die van de provincies. In figuur 1 is dit schematisch weergegeven.

Figuur 1: Volkshuisvestingsprogramma’s, prestatieafspraken en de Regiewet

7. Welke rol heeft het Aanjaagteam Wonen Welzijn Zorg voor Ouderen?

Per 1 mei jl. is het Aanjaagteam Wonen Welzijn Zorg voor Ouderen gestart onder leiding van Hans Adriani. Dit team richt zich op de uitvoering van de doelstellingen en bouwt voort op de kennis en het netwerk van de Taskforce Wonen & Zorg. De doelstellingen zijn onder meer het wegnemen van belemmeringen in de uitvoering, het delen van ervaringen en het ondersteunen bij het vertalen van de opgave naar woningbouwprogrammering. Meer info is te vinden op www.aanjaagteamwwzo.nl.

Heeft u een andere vraag over de Regiewet en Wonen en Zorg?

Heeft u vragen over deze lessen of wilt u sparren over uw situatie? Neem contact op met Max van Son.

Wilt u meer weten over het speelveld van Wonen en Zorg? Tijdens de training Zorgvastgoed in perspectief staan we stil bij de ontwikkelingen binnen dit thema. We bekijken de spelers en belangen die rondom het onderwerp spelen.