Zorginstellingen herstellen financieel, arbeidsmarkt blijft grootste uitdaging

De financiële positie van zorginstellingen is in 2024 duidelijk verbeterd. Na jaren van druk op de marges en stijgende kosten laten alle vier de deelsectoren (ouderenzorg, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en ziekenhuizen) een stijging van hun resultaat zien. Tegelijkertijd blijft de druk op de arbeidsmarkt groot. Het ziekteverzuim en aandeel PNIL stijgt in de langdurige zorg opnieuw, terwijl dit bij de ziekenhuizen juist daalt. Dit blijkt uit de jaarlijkse ZorgRating-benchmark, waarin bijna 800 zorginstellingen zijn geanalyseerd.

VVT: financiële ruimte groeit, ziekteverzuim blijft hoog

De verpleging- en verzorgingssector laat een opvallend herstel zien. De gemiddelde EBITDAR-marge stijgt naar 10,7% en het resultaat verdubbelt. De gemiddelde operationele marge stijgt naar 10,7% en ook hier verdubbelt het resultaat. Daarmee ontstaat er ruimte voor investeringen die de afgelopen jaren noodgedwongen zijn uitgesteld, bijvoorbeeld in digitale toepassingen die bijdragen aan verlichting van de werkdruk. De druk op het personeel blijft namelijk hoog, het ziekteverzuim stijgt opnieuw naar 9,4%.

GHZ: sterke kredietwaardigheid, maar zorgen over verzuim

De gehandicaptenzorg heeft een sterke kredietwaardigheid. In 2024 heeft 20% van de instellingen de hoogste kredietwaardigheid en 47% een goede kredietwaardigheid. Er zijn geen instellingen met een zwakke kredietwaardigheid. Ook deze deelsector laat een verbetering van de financiële positie zien. Het resultaat verdubbelt. Toch is er reden tot zorg, want de krapte op de arbeidsmarkt blijft net als in de VVT aanhouden. Het ziekteverzuim loopt na een eerdere daling opnieuw op. Ook het aandeel personeel niet in loondienst neemt toe. Een opvallende uitkomst is de daling van de gemiddelde patiënttevredenheid naar 7,5, terwijl deze afgelopen jaren juist stabiel rond de 8,0 lag.

GGZ: financiële verbetering, maar druk op personeel blijft hoog

De geestelijke gezondheidszorg laat in de breedte een verbetering van de financiële ratio’s zien. De solvabiliteit, resultaat en marges stijgen allemaal. Voor instellingen kan dit betekenen dat er ruimte ontstaat om te investeren in kwaliteit en innovatie. Daar staat tegenover dat de druk op medewerkers voelbaar blijft. Het aandeel PNIL neemt verder toe en de gemiddelde patiënttevredenheid daalt fors. Een signaal dat de balans tussen financiële gezondheid en zorgkwaliteit kwetsbaar blijft.

Ziekenhuizen: resultaat stijgt ondanks lagere operationele marge

Bij de ziekenhuizen is sprake van een opvallend beeld. Ondanks een lichte daling van de operationele marge, stijgt het gemiddelde resultaat. Tegelijkertijd neemt de schuldenlast af en verbetert de kasstroompositie. Die ontwikkeling wijst mogelijk op een lager investerings- en financieringsniveau. Ook kan dit wijzen op een trend dat de ICT-kosten steeds vaker in de exploitatie (EBITDA) landen en niet geactiveerd worden. Opvallend positief is verder de ontwikkeling op personeelsvlak waarbij zowel het ziekteverzuim als het aandeel PNIL daalt. Daarmee lijken ziekenhuizen als enige sector enige verlichting te ervaren in de personeelsdruk.

Over ZorgRating

De uitgebreide resultaten van de vier deelsectoren zijn terug te vinden in de volledige benchmark. Hierin is per deelsector de spreiding van de ratings weergegeven. Door zestien financiële en operationele ratio’s te berekenen en te wegen tot een individuele ZorgRating is het mogelijk zorginstellingen over de afgelopen vijf jaar met elkaar te vergelijken. De ZorgRating-benchmark is voor de vijftiende keer uitgevoerd door Finance Ideas.