Grote financiële verschillen binnen zorginstellingen

De ZorgRatings van 900 zorginstellingen laten een wisselend financieel beeld zien. De geestelijke gezondheidszorg blijft financieel zorgelijk. Bijna een derde van de sector valt onder de categorie ‘zwakke kredietwaardigheid’ en kent daarmee een ZorgRating van B+ of lager. De gehandicaptenzorg kent relatief de meest positieve financiële uitgangspositie. Met name bij zorginstellingen actief in de langdurige zorg zijn de financiële ratio’s, zoals solvabiliteit en resultaat, de afgelopen jaren sterk verbeterd. De operationele ratio’s laten daarentegen een dalende trend zien. Waarbij het ziekteverzuim en het personeelsverloop het meest in het oog springen.

Voor het tiende jaar op rij is met de benchmark ZorgRating voor circa 900 zorginstellingen hun meest recente financiële positie geanalyseerd. De individuele ZorgRating komt tot stand op basis van zestien variabelen. Dit geeft een goed beeld van de financiële ontwikkelingen van de sector. Binnen ZorgRating wordt onderscheid gemaakt in vier deelsectoren. De belangrijkste conclusies van de analyse van de circa 900 ZorgRatings per sector zijn als volgt:

Verpleging en verzorging laat tweede jaar op rij financiële verbetering zien

De verpleging en verzorging wordt gekenmerkt door het relatief grote aantal zorginstellingen dat hier actief is en een beperkte omzet per instelling. Tevens is binnen deze sector de grootst financiële spreiding waarneembaar. Ook de verpleging en verzorging heeft zich financieel weten te verbeteren ten opzichte van een jaar eerder. Nagenoeg alle financiële ratio’s laten een verbetering zien. De solvabiliteit van de sector is gestegen tot boven de 40,0% en het resultaat ligt nu twee jaar achter elkaar boven de 2,0%. Ook de Debt Service Coverage Ratio (DSCR) laat een lichte positieve ontwikkeling zien. Dit ondanks het feit dat het ziekteverzuim weer verder is gestegen tot 6,7%, wat het hoogste niveau is van alle sectoren. Ook met een personeelsverloop van 14,4% voert de verpleging en verzorging, samen met de geestlijke gezondheidszorg, de lijst aan. De negatieve trend die rond het personeel waarneembaar is, lijkt vooralsnog niet tot uitting te komen in de patiënttevredenheidsscore. Deze is met een lichte stijging naar 8,1, samen met de ziekenhuizen, de hoogste van alle sectoren.

Gehandicaptenzorg meest gezonde deelsector van de zorg

De gehandicaptenzorg kent de beste financiële uitgangspositie. De solvabiliteit van de sector ligt op 45,0% en het resultaat laat al jaren een stabiel verloop zien van boven de 2,0%. De enige financiële ratio die aandacht vergt is de Debt Service Coverage Ratio (DSCR). Deze ratio laat de laatste jaren een dalende trend zien. In combinatie met een dalende efficiency ratio kan dit zorgen voor toekomstige financiële druk. Het stijgende ziekteverzuim (van 5,9% naar 6,5%) en het toegenomen aandeel van personeel niet in loondienst (van 5,0% naar 5,9%) zijn twee operationele ratio’s waar ZorgRating rekening mee houdt en die voor de toekomst mogelijk een risico vormen. Vooralsnog lijkt de gehandicaptenzorg hier geen directe financiële consequenties van te ondervinden.

Geestelijke gezondheidszorg blijft financieel zorgelijk

De geestelijke gezondheidszorg is al een aantal jaren financieel erg fragiel. De kredietwaardigheid ten opzichte van de andere deelsectoren ligt aanzienlijk lager en de kredietwaardigheid is ook dit jaar relatief verder afgenomen. Bijna één derde van de sector valt onder de categorie ‘zwakke kredietwaardigheid’ en kent daarmee een ZorgRating van B+ of lager. De financiële ratio’s die dit jaar het meest in het oog springen zijn het dalende resultaat en de dalende DSCR. Hoewel het personeelsverloop van boven de 14,0% blijvend hoog is, is er ook een aantal positieve ontwikkelingen te zien. Het ziekteverzuim ligt onder de 6,0% en het aandeel personeel niet in loondienst is ten opzichte van een jaar eerder afgenomen.

Ziekenhuiszorg kent hoge patiënttevredenheid en laag ziekteverzuim

De ziekenhuiszorg kenmerkt zich door een relatief beperkte spreiding en weinig instellingen die relatief groot van omvang zijn. De mediaan van de sector bedraagt circa € 200 miljoen per instelling. Aanzienlijk groter dan bijvoorbeeld de mediaan van de verpleging en verzorging van circa € 25 miljoen per instelling. Circa 15% van de instellingen vergt financieel aandacht. Een groot deel bevindt zich binnen een voldoende of aanvaarbare kredietwaardigheid, een ZorgRating van tussen de BB- en de BBB+. De financiële ratio’s laten een stabiel verloop zien. De stijgende efficiency ratio en de investeringsindicator vergen aandacht. Ook laat deze sector gemiddeld de hoogste schuld ten opzichte van de EBITDA zien. Samen met de verpleging en verzorging kent de sector een relatief hoge patiënttevredenheid (8,1) en samen met de geestelijke gezondheidszorg het laagste ziekteverzuim (5,2%).

De uitgebreide resultaten van de vier deelsectoren zijn terug te vinden in de volledige benchmark. Hierin is per deelsector de spreiding van de ratings en de ZR-matrix weergegeven. Tevens is van alle onderliggende variabelen de mediaan van de afgelopen vijf jaar weergegeven.

Noot voor de redactie

Meer informatie over ZorgRating vindt u op de website www.zorgrating.nl. Voor een toelichting kunt u contact opnemen met Pim Diepstraten van Finance Ideas, bereikbaar op 06-19212111 of per mail pim.diepstraten@finance-ideas.nl.