Drie redenen om het MVB-engagement beleid te heroverwegen

“Jaarlijks gaan we met tientallen tot honderden bedrijven waarin we beleggen in gesprek om hen aan te zetten tot een duurzamer beleid.” Dat lees je in bijna elk pensioenfonds jaarverslag.

Vervolgens wordt verwezen naar een uitgebreid verslag van de externe dienstverlener van al die engagement gesprekken. Maar laat ik eens een gewetensvraag stellen: welke drie aansprekende voorbeelden uit dat verslag weet je zelf nog te noemen?

Eigenlijk weet iedereen wel hoe je het meest effectief bent: focus. De gangbare praktijk om alleen een standaard breed engagement pakket af te nemen bij een externe dienstverlener is dan ook niet de beste weg.

De keerzijden van breder engagement

Vooropgesteld: er is niets mis met breed engagement. Alle pensioenfondsen die hun verantwoordelijkheid nemen en een financiële bijdrage leveren aan de engagement programma’s van partijen als Hermes, BMO, Sustainalytics, Robeco of Achmea verdienen lof. Deze providers voeren engagement op de meest uiteenlopende ESG thema’s, van luchtvervuiling tot omkoping en toegang tot water. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat succesvol engagement niet alleen bijdraagt aan een duurzamere wereld. Het leidt ook tot betere financiële prestaties. Iedereen tevreden dus, zou je denken.

Toch zijn er wel wat vragen bij dergelijke programma’s te stellen: Hoeveel extra impact maakt jullie fonds echt met zo’n brede vorm van engagement? En hoe realistisch is het om te verwachten dat de deelnemers van het pensioenfonds warmlopen voor engagement op al deze onderwerpen? 

1. Heeft jullie betaling aan de engagement provider impact?

Breed engagement via providers heeft zeker impact. Dat wil zeggen: die providers hebben impact. Maar één pensioenfonds meer of minder als klant, maakt niet veel uit voor de providers binnen de huidige praktijk met standaard engagement pakketten en rapportages. Dus leidt jullie geld dan tot nóg meer engagement gesprekken en dus impact? Of verdwijnt het in de winst- en verliesrekening? Dat is een vraag die je in ieder geval moet willen stellen aan de provider.

2. Lopen jullie deelnemers warm voor brede engagement thema’s?

Het is eigenlijk heel logisch dat deelnemers de engagementverslagen niet lezen. Breed engagement raakt veel thema’s die minder interessant zijn voor de deelnemers. En daarmee krijg je ze nooit betrokken, laat staan trots op wat hun pensioenfonds doet. We kunnen met zijn allen verzuchten dat deelnemers nu eenmaal niet geïnteresseerd zijn in hun fonds en dat er niet tegenop te communiceren valt. We kunnen ook eens kritisch kijken in hoeverre de focus van het engagementbeleid aansluit bij hun belevingswereld.  Dus niet “put your money where your providers mouth is, maar where your participants heart is”.

Zou het niet mooi zijn als de investeringen die jullie fonds doet, worden gespendeerd aan thema’s die er voor de deelnemers echt toe doen? En dat het fonds daarmee thema’s adresseert die anders niet of in mindere mate onder de aandacht zouden worden gebracht? Kortom dat het fonds echt impact maakt?

3. Geef je wel een realistisch beeld van jullie bijdrage?

Je doet er dus verstandig aan eens kritisch te kijken naar de mate waarin jullie investeringen impact maken en de deelnemers betrokken zijn. Een derde van de vragen om jezelf te stellen, gaat over het transparant en eerlijk communiceren. In de praktijk gaat jullie fonds natuurlijk niet met tientallen tot honderden bedrijven in gesprek over de veelheid aan thema’s zoals wordt geclaimd in jaarverslagen. Het is een externe provider die namens jullie en al snel zo’n 50 andere partijen het gesprek aangaat. Daar is niets mis mee. Sterker nog, samenwerking versterkt de effectiviteit van engagement. Maar pas wel op dat je een realistisch beeld blijft schetsen van je eigen inspanningen. Het bewaken van de reputatie van het fonds is vaak ook een reden om verantwoord te beleggen. Dan wil je niet het risico lopen dat het  fonds ‘greenwashing’ wordt verweten.

Thematisch engagement in opkomst als alternatief

Steeds meer pensioenfondsen zien de genoemde keerzijden van breed engagement en vragen zich af: Willen we echt impact maken als fonds? Op thema’s die niet alleen het bestuur, maar ook de deelnemers aan het hart gaan? Dan is maatwerk thematisch engagement een interessante optie. Dat kan ook prima naast het bestaande brede engagement.

Samenwerken met andere fondsen en beleggers is daarbij verstandig omdat het zowel effectiever als kostenefficiënt is. En in de uitvoering kunnen de bestaande engagement providers behulpzaam zijn. Finance Ideas begeleidt op dit moment een tweetal pensioenfonds initiatieven om op thema’s  die passen bij hun deelnemers zoals ‘gezondheid’ en ‘water’ het gesprek aan te gaan met de bedrijven waarin wordt belegd.

Mijn voorspelling is dat maatwerk engagement steeds meer naast het brede engagement beleid komt te staan en het op termijn misschien wel steeds vaker vervangt. Nu nog zorgen dat we er ook op een ‘engagende’ manier over gaan communiceren: Be good and tell it.

Meer weten over engagement?

Heb je vragen over de drie redenen om het MVB-engagement beleid te heroverwegen? Of wil je sparren over de effecten en de verschillende manieren waarop engagement te implementeren is? Vincent van Bijleveld denkt graag mee. Neem contact met hem op of stel je vraag via onderstaand formulier.