Van onderbuik naar onderbouwd: zo pakt Triada klimaatrisico’s aan

Woonstichting Triada uit Heerde is heel bewust bezig met ESG, klimaat en verduurzamen. ’Triada kijkt verder dan alleen verduurzamen. We willen weten: Hoe kwetsbaar zijn je woningen eigenlijk? Waar liggen de risico’s en wat kunnen we doen om die aan te pakken?’

Triada besloot het onderwerp mee te nemen in haar strategische koers. Geen onderbuikgevoel meer, maar scherpe analyses en concrete stappen. Robert Terlouw, strategisch adviseur en Gerben Overmars, programmaregisseur duurzaamheid, praten ons bij over het proces en delen tips voor collega-corporaties.

Waarom zijn klimaatrisico’s zo belangrijk voor Triada?

“Triada is heel bewust bezig met het klimaat, het zit praktisch in ons DNA. We zijn intrinsiek gemotiveerd Al in 2012 bouwden we een aardgasvrij complex, terwijl dat pas jaren later verplicht werd. Klimaatdoelstellingen zijn inmiddels opgenomen in onze strategische koers en in de prestatieafspraken met de gemeenten. We trekken samen op met de gemeenten om risico’s, oorzaken en gevolgen in kaart te brengen. Klimaatrisico’s hebben niet alleen betrekking op ons vastgoed, maar ook op de hele gebouwde omgeving. Later verdelen we taken en verantwoordelijkheden.

Als maatschappelijke organisatie vinden we het belangrijk een bijdrage te leveren aan dit onderwerp, maar kijkend naar potentiële klimaatschade aan het vastgoed is het ook van belang voor je bedrijfscontinuïteit. We onderzoeken, leren, proberen en voeren gesprekken met partners. Zo maken we stap voor stap het verschil.”

Ook interessant: Wat kan ESG betekenen voor jouw woningcorporatie?

Wat was de aanleiding om aan de slag te gaan met fysieke klimaatrisico’s?

“Het onderwerp ‘klimaatrisico’s’ hoor je steeds vaker om je heen. Het is volop in de media, bijvoorbeeld over de regenwaterschade in Enschede en er wordt meer onderzoek naar gedaan. Binnen Triada geloven we dat het ons behoorlijk wat geld kost als we geen actie ondernemen. Geen actie maakt onze toekomst onzeker. Daarom hebben we het onderwerp opgenomen in onze strategische koers.”

Welke fysieke klimaatrisico’s neem je dan mee?

“Aan de hand van de Framework Climate Adaptive Buildings (FCAB)  hebben we inzicht in risico’s. Elk project volledig natuurinclusief op het gebied van energie en CO2, circulariteit klimaatadaptatie en biodiversiteit is nu nog een utopie. Dus per project kijken we naar aanknopingspunten om wel gewoon te beginnen. Langzaam maar zeker schuiven we naar de voorkant van projecten. We analyseren de projectlocatie en er wordt een intern advies geschreven over de natuurinclusieve context.”

Waar begin je met zo’n proces?     

“Met onderzoek aan de hand van de FCAB! Dit gaf ons concreet inzicht in specifieke risico’s. Wat is er nodig om grip te krijgen op de kwetsbaarheid van een woning? Welk beleid heb je daarvoor nodig? Die resultaten gaven ons input voor de juiste richting en beleidskeuzes. Het was daarbij heel leerzaam om via een ESG kennissessie meer te weten over hoe ESG precies werkt in combinatie met de EU-taxonomie en gerelateerde richtlijnen. Informatie die je nodig hebt voor de vertaling van ESG in je koersplan.”

Behoefte aan een kennissessie voor RvC, MT-leden en bestuur?  Bekijk de masterclass inzicht in de ESG kansen en risico’s

Wat was de meerwaarde om dit proces uit te besteden?

“Het is fijn om extern specialisme op te schalen om te helpen te prioriteren door de risico’s uit te diepen in een landelijk geaccepteerde structuur. Dat maakt weloverwogen beslissingen nemen makkelijker. Het was fijn dat Finance Ideas in één oogopslag de klimaatrisico’s voor Nederland weer kon geven. Zo werd duidelijk aan welke risico’s Triada aandacht moest geven en welke niet.

“Ik had wel de kennis van verzakkingen, grondwater, bodemstructuur en dergelijke, maar vond het lastig om de urgentie te bepalen. Met jullie kennis kregen we een duidelijk overzicht van alle mogelijke risico’s en prioriteiten.”

Wat doe je nu anders binnen Triada?

“We doen minder op onderbuikgevoel. We hebben een onderbouwde bevestiging van de zaken die we al vermoedden. Zo kun je specifieker naar een complex kijken en de maatregelen concreet maken.  De volgende stap is dus een verdiepingsslag op de risico’s die prioriteit hebben.”

“Ook maken klimaatrisico’s nu structureel onderdeel uit van onze investeringsbesluiten rondom verduurzaming en nieuwbouw. We handelen dus niet meer op incidenten en toevallige kennis binnen een project, maar beoordelen op basis van de aanwezige klimaatrisico’s of er vanuit klimaatadaptatie extra maatregelen nodig zijn.”

“Het proces heeft me ook waakzaak gemaakt voor generieke analyses. Ik ben meer bewust van de rol van data, de kwaliteit er van en waar je conclusies op baseert. Bijvoorbeeld rondom hitte of wateroverlast. Soms is informatie is verouderd, dus je kunt niet blind afgaan op alleen klimaatkaarten. Maar ook intern: met de klachtenregistratie dachten we wateroverlast in beeld te krijgen. Dit bleek lastig doordat alle lekkages onder dezelfde categorie (meldcode) binnenkwamen. Maar regenwateroverlast is wat anders dan wateroverlast door een gesprongen waterleiding. Door de meldcodes aan te passen, kunnen we nu beter onderscheid maken tussen regenwateroverlast en bijvoorbeeld lekkages door een gesprongen waterleiding. Ook vragen we nu actief naar ervaringen t.a.v. klimaatrisico’s in ons benchmarkonderzoek.”

Staan alle neuzen intern dezelfde kant op?

“Ja. Het onderwerp zat al in ons DNA, maar we hebben met het formaliseren in ons koersplan nu nog meer draagvlak van verschillende afdelingen. Door dit traject breng je verschillende afdelingen samen. Afdelingen die niet zo snel te maken hebben met klimaatrisico’s. Het onderwerp gaat intern nog meer leven, waardoor je meldingen over dit thema ook sneller doorkrijgt. Dat is een absolute meerwaarde om samen verschil te maken.”

De volgende stap zijn dan de klimaatadaptieve maatregelen?

“Ja precies! Om dit goed te organiseren willen we de klimaatkaarten van Stichting Climate Adaptation Services (CAS)  gebruiken.  Het inzicht dat we uit die kaarten halen in samenhang met de specifieke gebouwkenmerken, is input voor het plan om de risico’s aan te pakken en de klimaatadaptieve maatregelen concreet te maken.”

Welke invloed heeft dit op je portefeuille?

“Uit de klimaatrisico-scan kwamen complexen naar voren met een verhoogd risico. Deze worden besproken in complexstrategiesessies. Tegelijkertijd leren we om maatregelen in de toekomst zelfstandig toe te passen. Het type beleid is per maatregel verschillend, maar die antwoorden hebben we nog niet.”

Welke tip wil je collega-corporaties meegeven?

“Staar je niet blind op de waarheid van (verouderde) kaarten. Daarmee loop je het risico dat je verkeerde conclusies trekt en je niet verandert of ingrijpt waar het juist niet nodig is. Is die gigantische investering van zonwering overal wel nodig? Of pas je dit alleen bij ouderencomplexen toe? Je maakt alleen goede keuzes als je een goed begrip hebt van de risico’s. Hier heb je een strategische en tactische aanpak voor nodig in plaats van geïmproviseerde maatregelen. Het liefst veranker je klimaatrisico’s (en brede duurzaamheid in het algemeen) in je strategisch koersplan en prestatieafspraken met de gemeente. Eén van de belangrijkste aspecten daarbij is om up-to-date gegevens te hebben. Het liefst zo recent mogelijk. Samenwerking met die gemeente is van groot belang omdat het over het ruimtelijk domein gaat. Zowel de risico’s als de oplossingen.  Als je beter begrijpt waar de risico’s liggen, kun je bewuste keuzes maken en geld effectief inzetten.”

Ook aan de slag met klimaatrisico’s?

Wilt u ook aan de slag met de impact van klimaatrisico’s in strategische plannen? Lees hier meer over de klimaatrisico-scan of neem contact op met Victor Burger.

Juist behoefte aan een opleiding over dit onderwerp? Bekijk de opleiding ESG kansen en risico’s of de masterclass voor RvC, bestuur en MT.