Dagverslag en Podcast Finance Ideas Talks 2019 – Toekomst van de Stad

Op donderdag 10 oktober 2019 kwamen ruim 150 geïnteresseerden af op de vierde editie van Finance Ideas Talks. Onder de deelnemers waren voornamelijk afgevaardigden van woningcorporaties, zorginstellingen en institutionele beleggers. Het thema van deze editie: ‘Toekomst van de stad’.

Luister naar de Podcast van dit seminar

In een podcast delen de sprekers hun belangrijkste inzichten over de stad van de toekomst.

• Jeroen Smit over de uitdagingen van de stad: [03:27]
• Bas Haring over de functie van de stad en Mathijs Korevaar over betaalbaarheid: [08:40]
• Carlo van de Weijer over mobiliteit: [15:29]
• Maaike de Vries over digitalisering in de zorg: [22:41]
• Michel Baars over de stad al grondstoffenmijn: [30:31]
• Afsluiter met Thomas Heijdendael: [36:43]

Luister naar de podcast over start-ups met slimme innovaties

In deze podcast delen drie start-ups hun slimme innovaties voor de stad van de toekomst.

• Anton Los, co-founder van Perfect Place: Data gedreven locatiebeslissingen [4.00]
• Cliff Willems van Ammanu Led Intelligence: Prettiger werken, wonen en herstellen [6.26]
• Stefan Kloosterboer van Hero Balancer: Smart Building met sensoren voor een duurzaam binnenklimaat [8.45]

Momenteel woont zo’n 55 procent van de Nederlandse bevolking in de stad. De meningen over of dit percentage gaat toenemen of afnemen in de nabije toekomst zijn verdeeld. Los daarvan staat als een paal boven water dat er een veelheid aan trends en ontwikkelingen is die bepalend zijn voor de toekomst van de stad. In de stad komt alles samen: wonen, werken, zorg, mobiliteit en vele andere kernzaken van de samenleving.

Na het welkomstwoord van Victor Burger, partner bij Finance Ideas, nam dagvoorzitter Jeroen Smit de zaal bij de hand met een aantal persoonlijke gedachtes. Jeroen woont zelf al veertig jaar in Amsterdam en hij bestempelde eenzaamheid als een van de toenemende problemen in de stad met de stelling ‘hoe dichter mensen bij elkaar leven, hoe minder ze elkaar kennen’. In de verhalen van de sprekers kwam dit onderwerp meerdere malen terug.

Betaalbaarheid in de stad – Matthijs Korevaar

De eerste spreker van de dag was Matthijs Korevaar, aanstaand promovendus aan de Universiteit van Maastricht. Hij sprak over de betaalbaarheid van wonen in de stad, een punt dat hoog op de Nederlandse beleidsagenda staat. De trek naar de stad is verder toegenomen en tegelijkertijd vergrijst de bevolking. Hoe kunnen we onze huizenmarkt zo organiseren dat deze betaalbaar blijft voor iedereen? Betaalbaarheid is afhankelijk van inkomen, woonstandaarden en huurprijzen. Eén van de verrassende uitkomsten van het onderzoek van Matthijs naar de betaalbaarheid van wonen in de afgelopen vijfhonderd jaar is, dat op de lange termijn de betaalbaarheid van steden amper veranderde, zelfs als steden enorm in omvang groeiden. Die trend veranderde na 1900. Wonen in steden werd steeds betaalbaarder en de woonkwaliteit steeds hoger. De laatste jaren is in sommige steden de betaalbaarheid wellicht iets achteruitgegaan, maar in historisch perspectief is dat beperkt. Daarnaast is de mate van woonongelijkheid de laatste jaren toegenomen. Of deze trend zich gaat doorzetten in de toekomst blijft een vraag, maar aan de hand van lessen uit het verleden kunnen we een hoop leren omtrent betaalbaarheid in de toekomst van de stad.

Mobiliteit in de toekomst van de stad – Carlo van de Weijer

Carlo van de Weijer, directeur smart mobility aan de TU/E en verbonden aan TomTom, begon zijn verhaal door te stellen dat hij graag met studenten samenwerkt om hun ‘stomme’ ideeën. Enerzijds kunnen deze ideeën illustreren hoe het juist niet moet, maar in sommige gevallen zorgen ze er juist voor dat er een doorbraak plaatsvindt. Carlo begon zijn uiteenzetting over mobiliteit met het debat over zelfrijdende auto’s en gaf aan ‘we don’t need driverless cars, but carless drivers’. Ook gaf hij aan dat we robots moeten inzetten om binnen de lijntjes te kleuren, maar de unieke menselijke eigenschap om erbuiten te kleuren moeten blijven gebruiken. Dit alles was een opmaat naar zijn hoofdboodschap. De afgelopen decennia is de stad geëvolueerd door de vorm en mate van mobiliteit. Wat we ons af kunnen vragen is wat een toenemende kwantiteit van mobiliteit nog toevoegt. Misschien moeten we wat vaker stil staan en teruggrijpen op minder mobiele alternatieven.

De functie van de stad – Bas Haring

Als laatste spreker voor de pauze sprak Bas Haring, wetenschapper en filosoof, over de functie van de stad. Hij noemt zichzelf ook wel ‘volksfilosoof’ waarmee hij beoogt op een frisse en toegankelijke manier wetenschap uit te leggen, zodat het begrijpbaar wordt voor Jan en alleman. Volgens Bas is de functie van de stad letterlijk ‘een samenklitting van mensen op één plek’. Ter illustratie liet hij zien hoe de eerste stad ter wereld, gelegen in het huidige Turkije, bestond uit een aaneenschakeling van huisjes die via de daken met elkaar verbonden waren. Nadat hij de stad had vergeleken met een wespennest en mierenkolonie, kwam hij met de kanttekening dat de mens anders is dan een dier. Mensen kunnen denken, taal gebruiken, zelfbewustzijn hebben en zichzelf specialiseren en daarmee elkaar helpen. Het bezitten van deze eigenschappen doet Bas geloven dat het oppervlak steeds meer gespecialiseerd gaat worden met één grote leeftoren met landbouw en randzaken eromheen. Woontorens in de randstad en landbouw in de rest van Nederland? Hiermee gaat hij volledig mee in het beeld dat door sommige science-fiction schrijvers wordt getoond, met een hoop interessante discussies tot gevolg.

Beter thuis; de (digitale) zorg van morgen – Maaike de Vries

Na de pauze trapte Maaike de Vries, onder andere adviseur, auteur en toezichthouder in de zorg, af met het tweede deel van het programma. Door een doemscenario te schetsen van kolossale woontorens vol met chronisch zieke en eenzame mensen, had ze meteen de aandacht van het publiek te pakken. Eenzaamheid, chronische aandoeningen en overgewicht worden in toenemende mate gezien als de belangrijkste problemen voor de volksgezondheid. Tegelijkertijd nemen zorgkosten toe en is er een tekort aan handen aan het bed. Met als doel te illustreren dat we misschien niet naar de bestrijding, maar naar de bron moeten kijken, schetste Maaike de leefsituatie van de stad zo’n honderd jaar geleden. Vroeger leefde men onder erbarmelijke omstandigheden en ging men dood aan nu chronische aandoeningen. Een belangrijke kentering in deze trend was de aanleg van de riolering. Een innovatie van buiten het (zorg)systeem die het systeem drastisch veranderde. Op dit moment zijn we opzoek naar een ‘nieuwe riolering’. Als mogelijke oplossingen noemt Maaike diverse voorbeelden op het gebied van extramuralisering en digitalisering van de zorg. Het doel is een omgeving te creëren die uitnodigt tot beweging, gezond gedrag en sociale interactie. Het nieuwe zieken(t)huis?

Gebouwde omgeving als grondstoffenmijn voor de stad van de toekomst – Michel Baars

‘Vanuit urgentie ben je te laat, maar vanuit passie ben je op tijd’. Dat is het motto waar rasondernemer en directeur van New Horizon, Michel Baars zijn verhaal mee begint. Vervolgens engageert hij de zaal met uitspraken als ‘wij slopen niet, wij oogsten’ en ‘demolition with a mission’ waardoor het vraagstuk dat Michel probeert op te lossen al meteen duidelijk is. Welke bouwstenen hebben we nodig om de stad van de toekomst te bouwen en liggen die niet allang in de stad? In Nederland wordt er per inwoner per jaar een m3 beton gemaakt. Het maken van iedere m3 beton kost ongeveer een ton CO2, enorm veel dus. Michel is ervan overtuigd dat de verandering in de bouwsector sneller moet gaan richting circulariteit. Hij heeft het heft in eigen hand genomen en ontwikkelt bijvoorbeeld machines die materialen in de gebouwde omgeving kunnen omturnen tot nieuwe grondstoffen, zo hoog mogelijk in de waardeketen.

Start-ups aan de slag met slimme innovaties

We sloten de middag af met drie startups die hun slimme innovaties met de bezoekers deelden. Wouter Truffino, CEO en founder van Holland Proptech en Contech, introduceerde de pitchers die allen onderdeel uitmaken van zijn start-up platform. Cliff Willems van Ammanu Led Intelligence vertelde over hun dynamisch verlichtingsproduct en het positieve effect ervan op de gezondheid. Vervolgens sprak Stefan Kloosterboer van Hero Balancer over de veel voorkomende inefficiëntie van klimaatsystemen in gebouwen en op welke wijze hun product bijdraagt aan een beter en duurzamer binnenklimaat. Ten slotte lichtte Anton Los, co-founder van Perfect Place, toe hoe big data inzicht kan creëren in omgevingsanalyses, investeringsanalyses en portefeuillestrategieën.