Dagverslag Finance Ideas Talks 2022

Op 15 september 2022 vond de vijfde editie van Finance Ideas Talks plaats op het mooie ‘Landgoed de Horst’ in Driebergen. Extra fijn om, na twee jaar wachten als gevolg van de coronapandemie, weer bij elkaar te komen met ruim 150 geïnteresseerden en te praten over het woningtekort en de energiearmoede.

Wat hebben we deze middag besproken?

Na het welkomstwoord van Thomas Heijdendael, algemeen directeur bij Finance Ideas, nam dagvoorzitter Jeroen Smit de zaal mee in een aantal actualiteiten op zowel volkshuisvestelijk gebied als zorg. Daarbij stelde hij de vraag: gaan we straks allemaal naar kantoor om er warm bij te zitten? Deze simpele vraag gaf direct de ernst van deze crisis weer. Daarnaast benoemde hij de krantenkop “Huisartsen weigeren zorgakkoord te tekenen”. Hoe moet de zorg georganiseerd worden om deze crisis aan te pakken? Deze onderwerpen vormden ook de rode draad in het verhaal van de sprekers.

Energiearmoede, harde feiten en slimme oplossingen – Dirk Brounen

De eerste spreker Dirk Brounen, hoogleraar vastgoedeconomie Universiteit van Tilburg en TIAS Business School, laat ons kennis maken met het begrip energiearmoede. Hij start met de openingsvraag: wie van u lijdt momenteel aan energiearmoede? Een moeilijk te beantwoorden vraag als we ons afvragen wat energiearmoede precies inhoudt. Volgens Dirk is er sprake van energiearmoede als je 10% van je besteedbaar inkomen verstookt, waardoor energiearmoede nu bij steeds meer inkomensgroepen speelt. Dirk bouwt zijn verhaal op aan de hand van drie onderwerpen.

1. Harde cijfers van de energiearmoede

In 2010 betrof de energielast 6% van het inkomen, in 2020 3,5% en in 2022 maar liefst 9%. Nog nooit waren de energielasten zo prominent aanwezig in het huishoudboekje. Opvallend daarbij is dat energiearmoede al lang niet meer een probleem van de laagste inkomens is, zelfs 10% van de hoogste inkomens heeft last van energiearmoede.

2. Van energie-feitjes naar het probleem

Het probleem als gevolg van de energiearmoede is zoveel groter dan we ons kunnen voorstellen. Hij verwijst hierbij naar het onderzoek van Marc Mulder. Het niet kunnen betalen van de lasten begint met een achterstand, maar resulteert uiteindelijk in stress, paniek, isolatie en slechte keuzes. Het menselijk welzjin wordt er dan ook sterk door geraakt.

3. Beleid & oplossingen

Ons kabinet broedt al lang op oplossingen, maar is teveel gefocust op de korte termijn. De focus moet dan ook veel meer gelegd worden op oplossingen die op langere termijn soelaas bieden zoals verduurzaming en groene ruimte financiering.

Effect negatieve prikkels samenwonen op woningtekort – Linde Kattenberg

Linde Kattenberg, promovendus Maastricht University, start haar verhaal met een aantal triggerende krantenkoppen over twee belangrijke thema’s: eenzaamheid en het woningtekort. Het woningtekort wordt de komende jaren alleen maar erger en neemt pas over tien jaar weer wat af. De eerste reactie die altijd wordt gegeven op het oplossen van het woningtekort is ‘bouwen, bouwen, bouwen’ maar is dit wel de beste oplossing?

Volgens Linde moet er efficiënter gebruik worden gemaakt van onze woningen. We zien alleen maar dat het aantal bewoners per woning de afgelopen jaren is afgenomen en de woonruimte per persoon is toegenomen. Daarbij voelen veel mensen zich eenzaam, wat ook fysieke klachten met zich meebrengt. Samenwonen kan deze eenzaamheid verdrijven.

Maar waarom gaan we niet samenwonen?

Er zijn teveel negatieve prikkels om dit te doen:

• Je uitkering wordt gekort als gevolg van het samenwonen;
• Onderhuur wordt in huurcontracten verboden of leidt ook tot korting op de uitkering;
• Ook hypotheken verbieden onderhuur.

Samenwonen biedt juist zoveel potentie. De aantallen voor potentieel samenwonen zijn zoveel groter dan het woningtekort dus laten we hier mee aan de slag gaan om de negatieve prikkels weg te nemen, is de boodschap van Linde.

Innovatievermogen maatschappelijke opvang hard nodig – Thijs Eradus

Thijs Eradus, algemeen directeur Stichting Springplank, neemt ons mee in de visie en drijfveren van de maatschappelijke opvang in Eindhoven. Voordat hij in gaat op de visie van de Springplank, laat Thijs zien met wat voor groep we te maken hebben. Het aantal daklozen van 2009 tot 2020 is verdubbeld naar circa 36.000. Opvallend is dat de problematiek van de daklozen steeds meer verandert. Het zijn in de meeste gevallen geen mensen meer die verslaafd zijn aan alcohol en/of drugs. Deze andere doelgroep vraagt dan ook om een andere aanpak.

Verdubbeling van het aantal daklozen

Voordat we ingaan op de andere aanpak, schetst Thijs waarom mensen in deze situatie terecht komen:

• Uiteraard door het kwijtraken van een woning en de woningnood;
• Maar ook door de inrichting van de samenleving. We leven in een participatiesamenleving, iedereen moet meedoen. Sommige mensen kunnen helaas niet (meer) meedoen in de samenleving. Zij dienen een uitkering uit te vragen. Voorheen ging dit via het gemeenteloket maar nu digitaal. Niet alle mensen lukt het om de betreffende uitkering uit te vragen, waardoor ze in de problemen komen;
• Tevens hebben mensen te maken met extreem hoge vaste lasten, wat leidt tot problemen.

Als gevolg van de nieuwe problematiek dient de opvang anders georganiseerd te worden. Er is geen behoefte meer aan nachtopvang, maar aan (kortdurend) 24-uurs opvang. Deze daklozen moeten gestimuleerd worden om een daginvulling te bepalen. Dit kan met behulp van een baan of een andere bezigheid waardoor zij hun eigen waarde weer terug krijgen. Daarnaast ligt de focus op het zoeken naar woonoplossingen, maatwerkroutes en preventie, met behulp van nieuwe samenwerkingen zoals met bijvoorbeeld ASML. Thijs sluit af met de volgende quote: “Er moet op tijd op de stopknop gedrukt worden om dakloosheid te voorkomen!”

Met de zorgtransitie duurzaam gezondheid realiseren – HealthKIC

Carl Verheijen, directeur kennis en innovatie Noaber en Chef de mission NOC*NSF winterspelen Beijing
Leonie Voragen, directeur HealthKIC
Rob Jaspers, voorzitter stuurgroep 8RHK Gezond

Tot slot namen Carl, Leonie en Rob ons mee in de noodzakelijke transitie in de zorg. Deze transitie is volgens hen noodzakelijk als gevolg van de vergrijzing, stijgende zorgkosten en tekort aan zorgprofessionals. Volgens de sprekers biedt het Kavelmodel hier de oplossing voor.

Kavelmodel dé oplossing voor het zorgprobleem

In dit model worden randvoorwaarden samen georganiseerd om met elkaar de gezondheid van de inwoners te verbeteren in een afgebakend geografisch gebied. Hiermee wordt het oude paradigma wat gefocust is op ‘langer leven’ losgelaten en ligt de focus op ‘gezond leven’. Echter is ons oude systeem nog te veel gericht op het langer leven, wat er toe leidt dat er geen oog is voor het menselijk aspect. Daarom is er verandering nodig: ‘Anders organiseren, anders financieren, anders monitoren’.

Anders organiseren

Wij gaan domeinoverstijgend samenwerken, gericht op positieve gezondheid, met en voor inwoners.

Anders financieren

Het systeem zit vast in contracten en de PxQ afspraken. Hier moeten we vanaf om ruimte te creëren om na te denken over de transitie in de zorg. Door partijen te financieren door middel van een investeringsfonds is het mogelijk om ideeën daadwerkelijk uit te voeren om zo samen meer gezondheid te realiseren.

Anders monitoren

Tot slot brengen we in beeld wat wel en wat niet werkt op het gebied van gezondheidsinterventies. We meten niet alleen de ziekte, maar ook de beleefde gezondheid over de hele levensloop. Door op deze wijze te werk te gaan kunnen inwoners gezondere keuzes maken en zorgprofessionals de mens weer centraal zetten.

1,5 jaar geleden is officieel gestart met het toepassen van het kavelmodel in de Achterhoek. Het commitment van de betrokken partijen zoals gemeente, zorgverzekeraars en zorgaanbieders is aanwezig. De partijen gaan nu met elkaar aan de slag om een veranderplan op te stellen.

Kunnen corporaties ook wat doen?

• Zorgen voor een goed binnenklimaat in de huizen;
• Het bevorderen van de sociale cohesie;
• Verduurzaming;
• Huurders betrekken bij de projecten en een stukje van de regie uit handen geven aan de huurders.

Wij sluiten deze interessante ‘openhaardsessie’ af met een drietal stellingen over de verwachtingen ten aanzien van de veranderingen in 2035.

Bent u er volgend jaar ook bij?

We kijken terug op een geslaagde 5e editie van Finance Ideas Talks. Iedereen bedankt voor deze interactieve middag. We kijken nu al uit naar volgend jaar! Wilt u de datum voor volgend jaar alvast vastleggen? Inschrijven kan hier. Heeft u een vraag over de inhoud van deze middag? Stel uw vraag vraag of neem contact op via 030 – 232 0480.