ESG Podcast: Wat weten we nu écht over duurzaam beleggen?

De Finance Ideas ESG podcast houdt u op de hoogte van de relevante trends en ontwikkelingen omtrent duurzaam beleggen. In deze podcast spreekt Wouter Geerlings met Kees Koedijk (professor in finance) en Stan Wetzels over de literatuurstudie met als vraag: kan een belegger verantwoord beleggen en de beleggingsportefeuille verduurzamen zonder dat dit ten koste gaat van het rendement-/risicoprofiel? 

De podcast bestaat uit de volgende delen:  

• Deel 1 [00:49]: Doel en aanpak van de studie 
• Deel 2 [04:39]: Rendement-/risicoprofiel in verschillende beleggingscategorieën 
• Deel 3 [26:48]: Instrumenten voor verantwoord beleggen 

Deel 1:  Doel en aanpak van de studie [00:49]

Duurzaam en verantwoord beleggen is een op de lange termijn gerichte investeringsbenadering, waarbij Environmental (milieu), Social (sociaal/maatschappelijk) en Governance (governance/goed bestuur) factoren worden meegenomen in het beleggingsproces. Onze literatuurstudie, uitgevoerd in opdracht van Stichting Pensioenfonds ABP, gaat in op de financiële effecten van verantwoord beleggen met als doel de volgende vraag te beantwoorden: ‘kan een belegger verantwoord beleggen en de beleggingsportefeuille verduurzamen zonder dat dit ten koste gaat van het rendement-/risicoprofiel?’ 

Om antwoord te kunnen geven op dit vraagstuk is de meerderheid van de relevante ESG-literatuur geraadpleegd van de afgelopen vijftien jaar. In totaal, in combinatie met enkele andere metastudies, gaat het om ruim tweeduizend onderliggende studies. Ook is er gesproken met toonaangevende academici om de relevantie van de studie te optimaliseren.  

Deel 2: Rendement-/risicoprofiel in verschillende beleggingscategorieën [04:39]

Vanuit hun fiduciaire verantwoordelijkheid hebben Nederlandse pensioenfondsen de plicht om te handelen in het beste belang van hun deelnemers. Daarom hanteren veel pensioenfondsen het uitgangspunt dat verantwoord beleggen het rendement-/risicoprofiel van de beleggingen niet negatief mag beïnvloeden. In de afgelopen decennia is er veel onderzoek gedaan naar het effect van ESG op het financieel rendement. De studie geeft voor aandelen, obligaties en vastgoed antwoord op de vraag of duurzaamheid een positief of neutraal effect heeft op dit rendement-/risicoprofiel. 

Aandelen hebben een positief of neutraal effect

Ten aanzien van aandelen kan geconcludeerd worden dat de overgrote meerderheid van onderzoeken een positief of neutraal effect vindt voor de effecten van ESG factoren op risico en rendement. Met andere woorden, fondsen die ESG-criteria meenemen in hun investeringsbeslissingen, bijvoorbeeld door middel van screening, behalen over het algemeen geen lager rendement dan conventionele beleggingsfondsen. De literatuur levert bewijs voor zowel Environmental, Social en Governance factoren, alhoewel de significantie en effectiviteit per onderzoek verschilt. 

Obligaties leiden tot een lagere credit spread en lagere cost of debt

Bij bedrijfsobligaties leidt een betere ESG-prestatie van het bedrijf over het algemeen tot een lagere credit spread en een lagere cost of debt voor de uitgever. Dit komt voornamelijk door het feit dat een betere ESG-prestatie samengaat met lager risico, met name met betrekking tot het E-aspect. Bij staatsobligaties is een vergelijkbaar effect waarneembaar, al laat onderzoek ook zien dat het effect van ESG factoren op kredietrisico vooral complementair is aan financieel risico. Kijkend naar specifiek duurzame obligaties is er zowel in de primaire markt, als in de secundaire markt veel onderzoek dat laat zien dat duurzame obligaties worden verhandeld tegen lagere credit spreads. 

Welk effect heeft vastgoed op het rendement en risicoprofiel?

Terwijl de meerderheid van de gepubliceerde onderzoeken is toegespitst op aandelen en obligaties, vallen voor de beleggingscategorie vastgoed ook conclusies te trekken. Vastgoed is voor een groot deel verantwoordelijk voor (a) het totale energieverbruik (32%), (b) de totale consumptie van elektriciteit (51%) en (c) de totale uitstoot van CO2 (ten minste 20%). Ondanks de relatief lage allocatie binnen de beleggingsportefeuille is het belang van duurzaamheid ten aanzien van de impact op het milieu en de maatschappij dus groot. De internationale wetenschappelijke literatuur heeft geleid tot een duidelijke consensus: energie-efficiëntie bij woningen en kantoren leidt tot een hogere waarde van het onderpand, een hogere huurprijs en meer liquiditeit. Gezien de omvang van de literatuur en het feit dat deze betrekking heeft op verschillende tijdsperioden en een ruime verzameling landen, is de betrouwbaarheid van deze uitkomsten groot. 

Welke algemene relevante effecten spelen een rol?

Ondanks de algemene wetenschappelijke consensus dat verantwoord beleggen een positief of neutraal effect heeft op het rendement-/risicoprofiel, zijn er diverse studies die het tegengestelde aantonen. Dit is gedeeltelijk te wijten aan twee effecten, namelijk het ‘learning effect’ en het ‘materialiteitseffect’. In de podcast worden deze effecten uitgebreid besproken. 

Deel 3: Instrumenten voor verantwoord beleggen [27:15]

Het integreren van duurzaamheid in de beleggingsstrategie heeft dus overwegend een niet-negatief effect op het rendement-/risicoprofiel van de portefeuille. Als belegger kun je de overtuiging hebben dat je duurzaamheidskenmerken ook meeneemt in je beleggingsstrategie. De vervolgvraag is hoe je dit het beste aanpakt. Hiervoor focussen we op drie instrumenten die veelbesproken zijn door de wetenschap, namelijk uitsluiting, best-in-class en engagement/proxy voting. 

Op basis van de literatuur over uitsluiting kan geconcludeerd worden dat het systematisch uitsluiten van gehele sectoren kan leiden tot een afname van het financiële rendement-/risicoprofiel van de portefeuille. Terwijl het uitsluiten van specifieke bedrijven, organisaties of landen geen negatieve impact heeft. Met betrekking tot de best-in-class aanpak blijkt dat deze aanpak over het algemeen een positief of een neutraal effect heeft op het voor risico gecorrigeerd financiële rendement. De algemene consensus rondom engagement is dat succesvolle engagementactiviteiten een positieve invloed hebben op zowel het immateriële als financiële rendement. Het succes van engagement is onder meer afhankelijk van de materialiteit van het engagement thema. 

Meer over investment beliefs en klimaatrisico’s

In onze ESG podcast over MVB investment beliefs spreekt Wouter Geerlings met Kees Koedijk over maatschappelijk verantwoord beleggen en investment beliefs. Wat zijn MVB investment beliefs en waarom zijn ze steeds relevanter? In onze podcast over klimaatrisico’s in vastgoed praat Piet Eichholtz ons bij over hoe klimaatrisico’s potentieel je vastgoed en vastgoedbeleggingen kunnen beïnvloeden.

Meer weten over de implementatie van ESG-beleid?

Heeft u vragen over deze podcast? Of wilt u verder sparren met onze adviseurs over de mogelijkheden voor uw situatie? Finance Ideas heeft een gespecialiseerd ESG-team die het bestuur, beleggingscommissie en/of bestuursbureau kan ondersteunen bij de implementatie van ESG in de beleggingsportefeuille. Neem contact op met ons team, zij denken graag mee.