Goochelen met 37 miljard in de IBW. Welke gevolgen heeft dit?
Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties (IBW)
Dinsdag 30 mei is door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties (IBW) beschikbaar gesteld. De IBW is daarmee voor de tweede maal gepubliceerd. In de Woningwet is opgenomen dat corporaties naar redelijkheid bijdragen aan de uitvoering van het volkshuisvestelijke beleid in de gemeenten waar zij werkzaam zijn.
De Minister van BZK heeft volgens diezelfde wet de plicht gemeenten en huurders een indicatie te geven van de bijdragen die corporaties kunnen leveren aan de lokale volkshuisvestelijke ambities. De IBW heeft mede als doel gemeenten en huurders te ondersteunen bij het komen tot prestatieafspraken met hun woningcorporaties. Corporaties moeten jaarlijks voor 1 juli een zogenaamd bod uitbrengen aan gemeenten en huurders met hun beoogde bijdragen voor de komende jaren.
Stuivers poetsen versus duurzaamheidsambities
Er is in het verleden wel eens het beeld geschetst dat corporaties hun stuivers zitten te poetsen. De IBW 2017 laat zien dat corporaties meer en meer investeringen inplannen. Gezien de maatschappelijk breed gedragen duurzaamheidsambities lijkt hier door corporaties een grote uitdaging opgepakt te worden.
Tegelijktijdig dienen corporaties zich niet blind te staren op duurzaamheidsambities. Juist de balans tussen beschikbaarheid (nieuwbouw), betaalbaarheid (huurbeleid) en duurzaamheid (woonkwaliteit en betaalbaarheid) is cruciaal. Het verantwoord sturen tussen deze bestedingen van de corporatie-miljarden voor huidige en toekomstige generaties is een zware verantwoordelijkheid voor corporaties, gemeenten en huurders.
De miljoenen per gemeente beschikbaar
Momenteel is de IBW per gemeente inzichtelijk met een interactieve landkaart. Over enkele dagen wordt het rapport ‘Staat van de Volkshuisvesting 2017’ gepubliceerd waarna het volledige overzicht met informatie per corporatie beschikbaar komt. Met de interactieve landkaart wordt inzichtelijk gemaakt hoeveel miljoenen corporaties extra kunnen besteden per gemeente, extra bovenop hun huidige plannen voor nieuwbouw en verduurzaming en rekening houdend met hun huurbeleid.
Opvallend op gemeentelijk niveau zijn de grote verschillen tussen bijvoorbeeld de G4 gemeenten. De Utrechtse en Amsterdamse corporaties zijn gemiddeld relatief “rijk” (kunnen veel lenen). De Rotterdamse en Haagse corporaties zijn relatief “arm” (kunnen nauwelijks extra lenen). Binnen de gemeenten zijn de verschillen tussen corporaties daarbij ook nog eens heel groot. De “rijkste gemeente” lijkt zich ook dit jaar weer in Brabant te bevinden.
Drie bestedingen voor het geleende geld
De IBW is berekend door te bepalen wat een corporatie maximaal extra kan lenen. Maximaal, want de IBW-berekening financiert tot op de grens. De IBW is dus letterlijk EEN INDICATIE. Voor drie verschillende activiteiten is vervolgens bepaald hoe het geleende geld besteed kan worden aan nieuwbouw of woningverbetering of aan een structurele huurverlaging.
De onwerkelijk extra bestedingsruimte van 37 miljard euro voor nieuwbouw in 2016 haalde het landelijke nieuws. Daarbij werden de cruciale nuanceringen veelal niet vermeld. Totaal cijfers voor de sector worden de komende dagen bekend. Dat “de 37 miljard” niet meer geleend kan worden lijkt duidelijk. Dit jaar wordt alleen nog naar zogenaamde DAEB-activiteiten gekeken. Het weglaten van de niet-DAEB “kost miljarden” in de IBW-berekening. Ook de extra (ingerekende) investeringen van afgelopen jaar, en vooral de extra financiering die daarvoor is ingerekend, en de huurmatiging zorgt er voor dat de IBW voor nieuwbouw en woningverbetering met miljarden gaat dalen. Ik verwacht alleen hierdoor al een daling van minstens 10 miljard van de bestedingsruimte voor nieuwbouw en woningverbetering.
Meer informatie over CorporatieFinanciën?
Managers en senior medewerkers zonder financiële achtergrond tonen steeds vaker interesse is de samenhang tussen bijvoorbeeld kasstromen, marktwaarde en investeringsmodellen. Inzicht in het financiële reilen en zeilen van een corporatie wordt ook bij de afdeling Wonen en Vastgoed steeds belangrijker. Ook de wens om te sturen op (een maatschappelijk acceptabel) rendement vereist inzicht in de complexe financiën van corporaties. De Leergang CorporatieFinanciën bied uitkomst: in vijf middagen wordt aan de hand van toegankelijk en praktijkgericht materiaal inzicht gegeven in de financiën van corporaties.
Heeft u vragen rondom de IBW? Neem contact met ons op zodat we u kunnen helpen met deze vragen.
