5 redenen waarom je nu de meerjarenraming moet opstellen

De zomerperiode staat voor de deur. Het opstellen van de jaarrekening is zo goed als afgerond. Voor de meeste instellingen een afsluiting van een hectische periode. Tijd om achterover te leunen is het echter niet. Dit is namelijk het ideale moment voor het opstellen van een meerjarenraming. In dit artikel geven we u vijf redenen waarom dit juist nu relevant is.

#1 De definitieve jaarrekening vormt het uitgangspunt voor de meerjarenraming  

Het intensieve traject van de jaarrekening zit er voor nagenoeg alle zorginstellingen op. Hiermee is er zicht op het uiteindelijk behaalde resultaat over 2022 en de definitieve balansposities. Met name het uitgangspunt van de liquiditeitspositie en het eigen vermogen zijn hierin relevante factoren. De balansposities geven belangrijke input voor een aantal belangrijke financiële ratio’s die zorginstellingen gebruiken voor het financieel toetsen van het strategisch (vastgoed) programma. Denk aan de solvabiliteit, de net debt / EBITDA ratio en aan een minimale liquiditeitsbuffer (tevens ratio’s die vaak terugkomen als bancaire convenanten). Een vastgestelde jaarrekening geeft daarmee waardevolle input voor de meerjarenraming. 

#2 De macro-economische ontwikkelingen geven noodzaak voor de meerjarenraming

Momenteel spelen er meerdere externe ontwikkelingen die mogelijk een negatieve impact kunnen hebben op de toekomstige financiële positie van zorginstellingen. Een voorbeeld hiervan is de nieuwe cao. Deze loopt voor de VVT tot december 2023. De hoge inflatie van het afgelopen jaar zal voor de cao-onderhandelingen leiden tot een forse eis voor looncompensatie. De vraag is of dit volledig wordt gecompenseerd vanuit de OVA en uiteraard vanaf wanneer.

Daarnaast staat het macrokader onder druk. Overheidsbezuinigingen zorgen voor krapte in de tarieven en daarmee druk op de betaalbaarheid in de sector. Dit in combinatie met blijvend hoge bouwkosten en een stijgende rente zorgt ervoor dat investeringen in toenemende mate onrendabel zijn. In hoeverre zijn de strategische vastgoedinvesteringen nog financieel haalbaar? En wat betekent dit voor de (wettelijk vereiste) duurzaamheidsinvesteringen?

Recent is vanuit VWS gecommuniceerd dat er een fout is gemaakt in de berekening van de definitieve PPC-index voor 2023. Dit leidt tot een neerwaartse bijstelling van de totale index van circa 0,75%. Een goede reden om deze aanpassing nog mee te nemen in de actualisatie van de meerjarenraming.

Tot slot is er sinds de coronapandemie sprake van een structureel hoog verzuim in de sector. Zorginstellingen hebben daarnaast moeite met het vinden en binden van hoogwaardig geschoold personeel, met name voor de zwaardere zorg. Over de gehele breedte van de sector wordt een verdere toename van de zorgzwaarte en complexiteit verwacht. Veelal brengt dit additionele kosten mee doordat er meer extern ingehuurd moet worden (PNIL-kosten).  

Alle bovengenoemde ontwikkelingen zijn zeer actueel en hebben invloed op de toekomstige financiële positie van zorginstellingen. De meerjarenraming is een zeer geschikt middel om deze effecten te kwantificeren en om door te rekenen wat dit betekent voor individuele zorginstellingen.

 #3 De meerjarenraming toetst de haalbaarheid van de investeringsopgave

Bovengenoemde macro-economische ontwikkelingen leiden momenteel tot uitstel van investeringen. Deze ontwikkeling was al langer zichtbaar. Dit blijkt onder andere uit een daling van de kapitaallastenratio (kapitaallasten/omzet) voor de sector. Aan de andere kant blijft de opgave onverminderd hoog. Met name eisen rondom duurzaamheid staan de komende jaren hoog op de agenda. Dit vormt een belangrijk onderdeel van de toekomstige investeringsopgave. Met de meerjarenraming toetsen zorginstellingen of hun investeringsopgave financierbaar is.

Leestip: Verduurzaming van zorgvastgoed: welke middelen zijn beschikbaar?

#4 De meerjarenraming als input voor de kaderbrief

Steeds meer zorginstellingen gebruiken de meerjarenraming als vertrekpunt voor de jaarlijkse kaderbrief. Deze staat bij veel instellingen op de agenda in juni. De Raad van Toezicht verlangt ook in toenemende mate prognoses voor de langere termijn. Veelal met een horizon van ten minste tien jaar. Zij wenst inzicht in de financiële continuïteit van de zorginstelling gedurende deze periode en de haalbaarheid van het strategisch beleid. Een financiële analyse kan inzichtelijk maken welke EBITDA(R) nodig is om de investeringsopgave mogelijk te maken. Daarnaast vraagt de Raad van Toezicht veelal om verschillende scenario’s door te rekenen en inzicht te bieden in de verschillende bijstuurmogelijkheden die de zorginstelling ter beschikking heeft indien bepaalde risico’s zich voordoen.

#5 De meerjarenraming is een transparant instrument richting stakeholders

De ontwikkelingen in de sector zorgen voor scherpte bij stakeholders zoals zorgkantoren, zorgverzekeraars, gemeenten, banken, het WFZ en de Raad van Toezicht. Met een integrale meerjarenraming kunnen zorginstellingen transparant zijn richting deze partijen en hen meenemen in de verwachte toekomstige financiële positie.  Op deze manier zijn zij goed op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen en kan dit de onderlinge relatie verbeteren. Een overzichtelijke rapportage helpt om belangrijke stakeholders mee te nemen in de uitgangspunten, de (financiële) context en de bijbehorende afwegingen.

Hulp nodig bij het opstellen van een meerjarenraming?

Heeft u vragen over deze afwegingen of behoefte aan ondersteuning bij het opstellen van een meerjarenraming? Onze financiële experts kennen de zorgmarkt door en door en denken graag met u mee. Neem voor vragen vrijblijvend contact op met Daan van Houtum.