Wat is de meerwaarde van consistent MVB beleid?

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB) heeft meer dan ooit de aandacht.  Deelnemers, Ngo’s en diverse wetgevende initiatieven vragen steeds meer van pensioenfondsen. Hoe gaat het fonds om met klimaatrisico’s, waarom wordt er nog belegd in bedrijf XYZ en wat is het standpunt rond biodiversiteit?

Ad-hoc keuzes leiden tot veel discussies en weinig voortang

Het MVB landschap is echter complex, met veel verschillende stakeholders, verwachtingen en implementatie mogelijkheden. Zonder consistent besluitvormingsraamwerk leidt elke optie, suggestie of input van stakeholders en productaanbieders tot veel discussie. Hoe moet het wel?

Het startpunt

Het formuleren van MVB beleid begint met het vastleggen van MVB beleggingsovertuigingen. Deze geven sturing aan de besluitvorming. Zonder een goed geformuleerde beleggingsovertuiging is het voor een pensioenfonds moeilijk om het MVB beleid goed te onderbouwen. Met het risico dat zij daardoor een speelbal kan worden van de nieuwste trends en ontwikkelingen.

Hoe kunt u MVB beleggingsovertuigingen formuleren?

MVB beleggingsovertuigingen kunt u formuleren op basis van wetenschappelijke literatuur. Ook de voorkeur van bestuurders en deelnemers is een mogelijk vertrekpunt. Wij hebben een aantal stappen uitgewerkt voor het formuleren van MVB beleggingsovertuigingen. Hierin zijn ook de verschillende categorieën van beleggingsovertuigingen uiteengezet. In deze podcast nemen we deze categorieën en het stappenplan door.

Wat wilt u bereiken met Maatschappelijk Verantwoord Beleggen?

De volgende stap is het vastleggen van de doelstellingen en de ambitie van het MVB beleid. Wat wil het pensioenfonds bereiken met het MVB beleid en hoe ver wil het pensioenfonds hierin gaan? Het zijn twee cruciale vragen. Ze bepalen in grote mate hoe het pensioenfonds het beste MVB beleid kan implementeren. Wij onderscheiden drie doelstellingen die het pensioenfonds kan bereiken met MVB. Het is mogelijk (en veelvoorkomend) dat een pensioenfonds meerdere doelstellingen nastreeft.

1. Het verbeteren van risico/rendement à deze doelstelling houdt in dat het pensioenfonds MVB instrumenten wil inzetten om het risico en rendement van de beleggingsportefeuille te verbeteren. Zo kan het pensioenfonds bijvoorbeeld meer beleggen in bedrijven die een competitief voordeel behalen door hun duurzaamheidsstrategie of hierdoor minder risico lopen.
2. Alignement met stakeholders à deze doelstelling houdt in dat het pensioenfonds haar beleggingsbeleid beter in lijn wil brengen met de normen/waarden en voorkeuren van belangrijke stakeholders. Deze stakeholders zijn bijvoorbeeld de deelnemers, werkgever(s) of de buitenwereld.
3. Impact maken in de reële economie à deze doelstelling houdt in dat het pensioenfonds een direct, positief verschil wil maken om de economie te verduurzamen. Zo kan het pensioenfonds bijvoorbeeld de dialoog aangaan met bedrijven om de strategie van het bedrijf te verduurzamen of gericht investeren in zogenaamde impact beleggingen.

En wat is de ambitie bij uw doelstellingen?

Het vastleggen van de ambitie is minder straight forward dan het vastleggen van de doelstellingen. Dit komt met name doordat ambitie verschillend geïnterpreteerd kan worden per pensioenfonds en per doelstelling. Zo betekent voor het ene pensioenfonds ambitie bijvoorbeeld de hoeveelheid geld die wordt belegd in een bepaald beleggingsproduct. Terwijl een ander pensioenfonds ambitie ziet als de hoeveelheid FTE die wordt ingezet ten behoeve van duurzaam beleggen. Des te meer reden om ambitie duidelijk vast te leggen om toekomstige onduidelijkheid te voorkomen. Wij hebben een raamwerk vastgelegd die pensioenfondsen ondersteunt bij het vastleggen van de MVB ambitie.

Over tot actie: het bepalen van een passend instrumentarium

Na het vastleggen van de doelstellingen en ambitie wordt overgegaan tot implementatie van het MVB beleid. Om dit overzichtelijk aan te pakken, hebben wij de verscheidene instrumenten in kaart gebracht waarmee MVB beleid geïmplementeerd kan worden. Voorbeelden van MVB instrumenten zijn bijvoorbeeld ESG integratie, engagement, deelnemersonderzoeken of het formuleren van een kennis agenda. Om uit de diversiteit van instrumenten het best passende MVB instrument te selecteren, raden wij aan om de volgende vraag te stellen:

Hoe bereik ik zo effectief mogelijk mijn MVB doelstellingen?

Er zijn meerdere antwoorden mogelijk op deze vraag. Prioritering en afbakening van kosten (ambitie) helpt bij het selecteren van het juiste aantal instrumenten per doelstelling.

Een overzichtelijke matrix met doelstellingen en instrumenten

Uiteindelijk kan een overzichtelijke matrix worden gemaakt die laat zien welke MVB doelstellingen het pensioenfonds nastreeft (beleid). Daarmee is inzichtelijk hoe het pensioenfonds deze doelstellingen wil bereiken (implementatie). Op de ene as van deze matrix staan de MVB doelstellingen, op de andere staan de MVB instrumenten. De figuur hieronder geeft een voorbeeld weer van deze matrix. Nu kan over worden gegaan tot uitvoering!

Tabel 1 MVB doelstelling-implementatie matrix

De meerwaarde van deze methode

Door op deze wijze MVB beleid te formuleren en te koppelen aan implementatie leidt op diverse manieren tot meerwaarde:

1. Effectievere besluitvorming: De doelstelling-implementatie matrix geeft een duidelijk besliskader voor het bestuur van het pensioenfonds. Hierdoor is er minder discussie nodig over de inzet van instrumenten en kan besluitvorming effectiever plaatsvinden.
2. Concrete MVB doelstellingen bereiken: Goed nadenken over welke doelstellingen belangrijk zijn en welke instrumenten hier het meest effectief toe leiden, dwingt af dat doelstellingen ook echt worden gehaald.
3. Betere uitlegbaarheid: De overzichtelijke matrix maakt de uitleg van het beleid en implementatie aan deelnemers en andere stakeholders minder complex. Het denkproces is goed te onderbouwen en de uitkomst komt logisch voort uit het denkproces.
4. Consistentie: We zien vaak dat MVB beleid van pensioenfondsen afwijkt van implementatie en vice versa. Bij het ene pensioenfonds betekent dit dat er veel instrumenten worden ingezet, terwijl deze niet zijn vastgelegd in het MVB beleid. Een gemiste kans. Andere pensioenfondsen schrijven meer op in hun MVB beleid dan dat ze daadwerkelijk uitvoeren. Een risico op gezichtsverlies richting deelnemers en andere stakeholders. Door op bovenstaande wijze het MVB beleid en implementatie vast te leggen, sluiten beleid en implementatie consistent op elkaar aan.

Heeft u vragen over het formuleren van uw MVB overtuigingen

Heeft u vragen over deze aanpak? Of wilt u verder sparren met onze adviseurs over de mogelijkheden voor uw situatie? Finance Ideas heeft een gespecialiseerd ESG-team die het bestuur, beleggingscommissie en/of bestuursbureau kan ondersteunen bij de implementatie van ESG in de beleggingsportefeuille. Neem contact op met ons team, zij denken graag mee.