SCP onderzoekt de particuliere woonzorg voor ouderen

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) heeft 2 juli jl. een verkenning uitgebracht omtrent de particuliere woonzorg voor ouderen. Hiermee geeft zij meer zicht op het onderwerp en de betrokken partijen. Wij zetten de belangrijkste bevindingen van het SCP hieronder op een rij.

Sterke groei particuliere woonzorgsector in Nederland

Nederland kent naar verwachting minimaal 300 particuliere woonzorglocaties voor ouderen. Hier kunnen 5.400 ouderen worden gehuisvest. Dit is momenteel slechts een klein deel (5%) van het totale aanbod voor 65-plussers in een verpleeg- of verzorgingshuis. Desondanks is er volgens de verkenning van het SCP sprake van een sterke groei in de particuliere woonzorgsector in de afgelopen vijf jaar. In de meeste gevallen is er sprake van kleinschalige locaties.

Vaak wordt er bij particuliere woonzorg voor ouderen uitgegaan van monumentale villa’s voor zeer welgestelde ouderen. Dit beeld blijkt niet geheel waarheidsgetrouw. Het aanbod blijkt meer divers dan van tevoren vaak wordt gedacht en de doelgroep varieert daarbij tussen (zeer) welgestelde ouderen en ouderen met een laag inkomen of alleen AOW. Hierbij is het aanbod voor de lagere inkomens wel in mindere mate aanwezig, vergeleken met het aanbod voor de hogere inkomens.

Verschil particuliere woonzorg en reguliere woonzorg voor ouderen

Het scheiden van wonen en zorg lijkt een belangrijk kenmerk van de particuliere woonzorg voor ouderen te zijn. Bewoners betalen de huur en services apart van de kosten voor zorg. De kosten voor huur en additionele services variëren tussen de € 500 en € 8.500 op maandbasis. Deze kosten zijn exclusief het gebruik van zorg, die vrijwel in alle gevallen worden bekostigd vanuit publieke gelden middels het persoonsgebonden budget (pgb), het volledig pakket thuis (vpt) of het modulair pakket thuis (mpt). Dit betekent ook dat er in de meeste gevallen sprake is van een Wlz-indicatie bij de bewoners. In de reguliere woonzorg voor ouderen wordt echter ook in toenemende mate gebruik gemaakt van pgb, vpt en mpt, waardoor het scheiden van wonen en zorg geen uniek kenmerk is van de particuliere sector.

Andere kenmerken die de particuliere sector zichzelf toedicht zijn kleinschaligheid, meer clientgerichtheid en persoonlijker. Ook deze kenmerken zijn inmiddels niet meer uniek voor de particuliere sector aangezien dit aanbod ook door reguliere verpleeg- en verzorgingstehuizen wordt ontwikkeld.

Kwaliteitsverschillen bij hoog complexe zorgvragen

De kwaliteit van zorg dient voor zowel particuliere als reguliere instellingen te voldoen aan dezelfde eisen. Bij hoog complexe zorgvragen komen er echter verschillen in kwaliteit tussen particuliere en reguliere instellingen naar voren. Particuliere aanbieders blijken vaak minder goed in staat om deze hoog complexe zorg te leveren en verwijzen patiënten bij een hoog complexe zorgvraag door naar reguliere instellingen. Zorgkantoren sluiten contracten voor hoog complexe zorg daarom ook vooral met reguliere instellingen.

Er bestaat veel overlap tussen de particuliere en reguliere woonzorg voor ouderen. De afbakening tussen beide is niet duidelijk en in de loop der jaren zijn de verschillen kleiner geworden en zijn beide sectoren naar elkaar toe gegroeid.

Implicaties voor bewoners en de sector

De meerwaarde van particuliere woonzorg hangt volgens de ondernemers in deze sector samen met de kleinschaligheid, de clientgerichtheid en het vooropstellen van wonen en zorg. Ook is er meer keuzevrijheid in het aanbod, waardoor dit meer persoonsgericht kan worden. Een toenemende (hoog complexe) zorgbehoefte wordt als een risico gezien. Bij particuliere instellingen is meestal niet voldoende kennis aanwezig om aan deze behoefte te kunnen voldoen. Hierdoor dienen bewoners alsnog te verhuizen naar reguliere instellingen wanneer de zorgvraag toeneemt.

Voor de zorgsector kan het particuliere aanbod een innovatief effect hebben op de reguliere woonzorgaanbieders. Hierdoor kan beter worden ingespeeld op de wensen en behoeften van de bewoners en kunnen organisatiekosten worden gereduceerd. Als risico’s worden hier de hoog complexe zorgvraag, waar door particuliere instellingen in mindere mate aan kan worden voldaan, en de krapte op de arbeidsmarkt benoemd.

Middagseminar over de toekomst van zorgvastgoed

Hoe speelt u in op de groeiende woon- en zorgbehoefte? Welke nieuwe woonzorgconcepten ontstaan er door de verdere extramuralisering en ambulantisering? De veranderende woonbehoefte en de wens van de overheid om mensen langer thuis te laten wonen hebben invloed op de toekomst van de stad. Een slimme woonomgeving die zich kan aanpassen aan de behoefte van de bewoner wordt daarmee steeds urgenter.

Tijdens de Finance Ideas Talks op donderdag 10 oktober 2019 delen sprekers uit verschillende sectoren hun inzichten, ideeën en ervaringen. Een middagseminar rondom zorgvastgoed waarbij bestuurders, toezichthouders en (senior) management van woningcorporaties, zorginstellingen, verzekeraars en pensioeninstellingen met elkaar in gesprek gaan. Bekijk het programma en de sprekers.