Vier praktische tips voor het werken met VPT

Cliënten met een Wlz-indicatie kunnen – onder voorwaarden – kiezen voor het ontvangen van zorg via de leveringsvorm volledig pakket thuis (VPT). Deze regeling is in 2007 geïntroduceerd met als belangrijkste doel het stimuleren van het scheiden van wonen en zorg. Het aantal VPT-cliënten is in de achterliggende jaren sterk gestegen, en de verwachting is dat deze ontwikkeling zich doorzet. Hoe kunt u zich als zorginstelling hier goed op voorbereiden? In dit artikel geven wij u vier praktische tips.

Wat is VPT en hoe ontwikkelt het zich?

Het uitgangspunt bij VPT is dat de cliënt zelfstandig thuis woont. Thuis is hierbij een breed begrip: het behelst onder andere een (aangepaste) woning, een aanleunwoning en een geclusterde woning (bijvoorbeeld in een voormalig verzorgingshuis of een andere gemeenschappelijke woonvorm). Daarbij kan sprake zijn van een woning die de cliënt huurt of waar deze zelf eigenaar van is.

Per 1 januari 2019 telde Nederland circa 8.500 VPT-cliënten in de sector Verpleging & Verzorging (V&V) en circa 4.000 VPT-cliënten in de sector gehandicaptenzorg (GHZ). Voor V&V geldt dat het hierbij gaat om meer dan een verdubbeling in vijf jaar; in de GHZ is sprake van een stijging van circa 50% over een periode van drie jaar. Het marktaandeel van VPT (ten opzichte van de andere leveringsvormen) is op dit moment nog relatief beperkt (V&V 6%, GHZ 2%). Gezien de demografische ontwikkelingen, het door de landelijke overheid gevoerde beleid ten aanzien van het scheiden van wonen en zorg én het beleid van zorgkantoren die in toenemende mate zorg inkopen op basis van VPT is de verwachting dat het aantal VPT-cliënten in de komende jaren substantieel zal toenemen.

#1: Verdiep u in de bekostiging van de verschillende leveringsvormen

Allereerst is het van belang dat u zich verdiept in de consequenties van de leveringsvorm VPT ten aanzien van de bekostiging. Het type leveringsvorm is namelijk van invloed op de hoogte van de door de NZa vastgestelde Wlz-tarieven. Dit geldt niet alleen voor de NHC- en NIC-component (bedoeld voor de bekostiging van vastgoed en inventaris) van het integrale tarief – die bij VPT grotendeels of geheel komen te vervallen – maar ook de componenten loon en materieel uit het zzp-tarief. De vergoeding voor laatstgenoemde twee componenten is in geval van VPT (ten opzichte van de ‘traditionele’ leveringsvorm verblijf in een instelling) ook substantieel lager (door het ontbreken van of de mogelijkheid tot het doorbelasten van diverse kosten, zoals energiekosten).

Tip: Finance Ideas heeft een financieel rekenmodel ontwikkeld waarmee de leveringsvormen verblijf in een instelling en VPT met elkaar vergeleken worden. Op basis van de input van de zorginstelling (type en aantal zzp’s, bezetting, tariefkorting, exploitatielasten, etc.) wordt een vergelijking gemaakt van het integrale (zorg en vastgoed) resultaat. Het doel is om op locatieniveau door te kunnen rekenen welke leveringsvorm welke financiële effecten met zich meebrengt. Neem contact op met Corstiaan Verweij voor vragen over dit model.

#2: Ontwikkel een visie op het huishoudboekje van de cliënt en stel passende huurprijzen vast

Uitgaande van de situatie dat de zorginstelling eigenaar is van het betreffende vastgoed óf dit vastgoed huurt van een woningcorporatie of belegger (en verhuur aan de cliënt derhalve door de zorginstelling plaatsvindt), is het vervolgens van belang om te bezien welke vergoeding aan de cliënt kan worden gevraagd ten aanzien van zijn of haar huisvesting. Dit is immers noodzakelijk om het ‘financiële gat’ in de bekostiging (NHC en NIC vervallen grotendeels of geheel) te kunnen dekken.

Aan de cliënt kunnen op basis van een separaat huurcontract huur en (zorg)servicekosten in rekening worden gebracht. Dit impliceert dat de zorginstelling zich dient te verdiepen in het financiële huishoudboekje van de te huisvesten cliënten en daarmee in lijn passende huurprijzen dient vast te stellen. Hiertoe kan tevens gebruik worden gemaakt van de zogeheten aftoppingsgrenzen voor de huurtoeslag waar ook woningcorporaties mee werken (zoals: huurprijs gelijkstellen aan aftoppingsgrens voor één- en tweepersoonshuishoudens). Volledigheidshalve moet worden opgemerkt dat dit leidt tot extra kosten (huuruitgaven en servicekosten) voor de cliënt; daar staat echter tegenover dat de eigen (Wlz-)bijdrage van de cliënt lager is en hij/zij vermoedelijk huurtoeslag zal ontvangen. Per saldo hoeft de cliënt er derhalve niet noodzakelijk op achteruit te gaan.

#3: Bereken de impact van VPT op de business case

Ten derde is het belangrijk om de concrete financiële impact op de business case (bijvoorbeeld op de IRR) te berekenen. Hierbij geldt overigens dat VPT niet in alle situaties een reële optie is. Dit geldt met name voor de cliënten waar de zorgintensiteit hoger is en zelfstandig wonen niet tot de mogelijkheden behoort. Indien VPT wel een optie is, dient – zeker in het geval het betreffende zorgkantoor hier bij groei sterk op stuurt – bezien te worden of de business case haalbaar is op basis van de bekostiging voor VPT, aangevuld met de vastgestelde huurprijzen en servicekosten. Hiermee wordt de business case ook toekomstbestendiger, aangezien deze minder afhankelijk wordt van het door de overheid gevoerde (en vermoedelijk ook in de toekomst veranderende) bekostigingssysteem.

#4: Zorg ervoor dat huurovereenkomsten met vastgoedeigenaren ruimte bieden voor VPT

Indien de zorginstelling vastgoed huurt van een woningcorporatie of belegger en er vervolgens cliënten in plaatst, is het van belang te controleren of het huurcontract ruimte biedt voor VPT. In huurcontracten met de vastgoedeigenaar zijn soms bepalingen opgenomen die zelfstandige (onder)verhuur aan cliënten door de zorginstelling – waar in het geval van VPT sprake van is – verbieden. Met name bij het verkennen van nieuwe projecten waarbij samengewerkt wordt met een woningcorporatie of belegger is het derhalve raadzaam om reeds in de contractvorming rekening te houden met de mogelijkheid van verschillende leveringsvormen (verblijf in een instelling en VPT).

Meer weten over de consequenties van VPT?

Wilt u meer weten over de mogelijkheden ten aanzien van VPT? Of heeft u meer inzicht nodig in de financiële consequenties en organisatorische gevolgen die deze leveringsvorm met zich meebrengt? Ons team van experts denkt graag met u mee. Neem contact op met onze adviseurs of stel uw vraag via onderstaand formulier.