Zes tips voor het omgaan met renteverwachtingen in de begroting
De afgelopen jaren namen de meeste corporaties alle macro-economische parameters rechtstreeks over van de voorschriften van Aw en WSW; de Leidraad was daarmee heilig. Dit jaar lijkt alles anders.
Volatiliteit economie weegt mee in de begroting
Het is voor het eerst dat de Leidraad niet meer door het WSW wordt gepubliceerd maar alleen door de Aw. Bij publicatie schrijft het WSW: “Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) heeft geconcludeerd dat betrokkenheid bij de Leidraad niet past bij zijn rol als borgsteller en is daarom -na overleg met Aw- geen medesamensteller van de Leidraad meer. WSW gaat ervan uit dat de deelnemer zelf de ontwikkelingen volgt en beoordeelt welke uitgangspunten hij gebruikt bij dPi, waarbij gebruik kan worden gemaakt van de in de Leidraad opgenomen bronnen. WSW zal kennisnemen van de gehanteerde uitgangspunten en dPi als geheel beoordelen in relatie tot de borgbaarheid ervan.” En verder schrijft zij: “Hierbij [bij het feit dat WSW niet meer de Leidraad publiceert; red FI] laat WSW mede de huidige volatiliteit in de economie meewegen.”
Hier lijkt het WSW zelf aan te geven dat de macro-economische parameters lastiger in te schatten zijn dan ooit? Gaan corporaties hierdoor sneller over tot een eigen inschatting?
Hoe ga je om met de renteverwachting?
Een van de onderdelen van de Leidraad met de grootste impact op de financiële continuïteit is de renteverwachting voor de komende jaren. Lees hierover ook een eerder artikel dat wij hebben geschreven over de impact van een hogere rente.
Maar een eigen rentevisie voor beleggingen en derivaten is volgens het Btiv niet toegestaan (artikel 105[1]). Ook het WSW wil dat er bronnen worden gebruikt als van de Leidraad wordt afgeweken. Er mag dus niet zo maar een eigen inschatting worden gemaakt.
Om te illustreren hoe ingewikkeld het vaststellen van de rente is:
- In ruim twee jaar is de 10-jaars staatsrente bijna drie procent gestegen. Van de all-time low op 9 maart 2020 van -0,635% naar 2,13% op 14 juni 2022.
- Tussen de piek van veertien juni en eind juli is deze rente weer met 0,8 procent gedaald!
- Veel volatiliteit in de markt de afgelopen maanden.
Maar met welke rente kunt u dan rekenen in uw begroting (en de dPi)? Laten wij eens kijken naar de actuele rente (per 27 juli 2022), zie de tabel hieronder. Dan zien we dat de rente op de korte termijn (2022 en 2023) lager ligt dan in de Leidraad. Vanaf 2024 ligt de actuele rente hoger en is het verschil 40 basispunten in 2027.
Grafiek: verloop geborgde rente (DAEB)[2]
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 10 jaar staat Leidraad 2022 | 1,70% | 1,55% | 1,45% | 1,40% | 1,40% | 1,40% |
| 10 jaar staat o.b.v. actuele cijfers 27/07 | 1,27% | 1,40% | 1,53% | 1,64% | 1,72% | 1,80% |
| Opslag geborgd | 0,75% | 0,75% | 0,75% | 0,75% | 0,75% | 0,75% |
| Opslag ongeborgd | 1,50% | 1,50% | 1,50% | 1,50% | 1,50% | 1,50% |
| Rente geborgd (DAEB) Leidraad | 2,45% | 2,30% | 2,20% | 2,15% | 2,15% | 2,15% |
| Rente geborgd (DAEB) actueel | 2,02% | 2,15% | 2,28% | 2,39% | 2,47% | 2,55% |
| Rente ongeborgd (niet-DAEB) Leidraad | 3,20% | 3,05% | 2,95% | 2,90% | 2,90% | 2,90% |
| Rente ongeborgd (niet-DAEB) actueel | 2,77% | 2,90% | 3,03% | 3,14% | 3,22% | 3,30% |
Scheelt het veel met de Leidraad van vorig jaar?
De Leidraad van vorig jaar lag fors lager (tot wel 1,7% lager) dan de Leidraad die recentelijk is gepubliceerd. Dit zorgt ervoor dat de kosten van nieuwe financiering in de aankomende begroting hoger liggen dan afgelopen jaar. Met als resultaat dat dezelfde investeringen (die gefinancierd worden met externe financiering) in de aankomende begroting een groter beslag leggen op de financiële speelruimte van de corporatie.
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 10 jaar staat Leidraad 2022 | 1,70% | 1,55% | 1,45% | 1,40% | 1,40% | 1,40% |
| 10 jaar staat Leidraad 2021 | 0,00% | 0,10% | 0,20% | 0,20% | 0,30% | |
| Opslag geborgd | 0,75% | 0,75% | 0,75% | 0,75% | 0,75% | 0,75% |
| Opslag ongeborgd | 1,50% | 1,50% | 1,50% | 1,50% | 1,50% | 1,50% |
| Rente geborgd (DAEB) Leidraad 2022 | 2,45% | 2,30% | 2,20% | 2,15% | 2,15% | 2,15% |
| Rente geborgd (DAEB) Leidraad 2021 | 0,75% | 0,85% | 0,95% | 0,95% | 1,05% | |
| Rente ongeborgd (niet-DAEB) Leidraad | 3,20% | 3,05% | 2,95% | 2,90% | 2,90% | 2,90% |
| Rente ongeborgd (niet-DAEB) Leidraad 2021 | 1,50% | 1,60% | 1,70% | 1,70% | 1,80% |
Onze zes tips voor het omgaan met de rente.
Hoe zorg je voor genoeg financiële speelruimte? Hoe ga je om met de volatiliteit van de rente? Onderstaand zes tips die je direct kunt toepassen bij het opstellen van de begroting.
- Besluit of je de Leidraad één-op-één overneemt of niet.
- Maak verschillende scenario’s voor onder andere de rente. Overweeg deze scenario’s ook in te dienen bij de Aw en WSW. Laat zien dat jullie ten volle bewust zijn van het renterisico. Maak deze scenario’s ook als je de Leidraad overneemt!
- Als je afwijkt, gebruik dan een openbare bron en klik de parameters vast. Zoals uit bovenstaande blijkt, kan de rente in korte tijd sterk wijzigen.
- Communiceer het afwijken van de Leidraad en jullie argumentatie intern, bijvoorbeeld bij de presentatie van de MJB, en extern.
- Maak, nadat je eigen parameters hebt vastgeklikt, ook een aantal scenario’s!
- Denk nu al na over welke bijstuurmogelijkheden jullie (kunnen) inzetten als de rente zich anders ontwikkelt dan jullie hebben bedacht.
Vragen over de rente in de meerjarenbegroting?
Wil je meer weten over het effect van de rente of deze tips? Heb je behoefte aan ondersteuning bij het opstellen van de meerjarenbegroting? Onze adviseurs ondersteunen corporaties bij het inzichtelijk maken van de kwaliteit en robuustheid van de meerjarenbegroting. Wil je uitvoerbaarheid van je beleid over een langere tijdshorizon (>25 jaar) bezien, dan is het Corporatie PrognoseModel een bruikbaar hulpmiddel.
Zelf aan de slag met financiële sturing?
Meer over de theorie achter financiële sturing, de benodigde beoordelingscriteria en de samenhang hiertussen? Tijdens de training Financiële sturing duiken we in het sturingsinstrument. Bekijk het programma of de data.
Bron: De actuele marktinformatie is vastgesteld op 27-7-2022 om 14:00. Bron: Thomson Reuters Refinitiv
[1] Exact staat er: “de toegelaten instelling, de dochtermaatschappij en de verbonden onderneming waarvan de toegelaten instelling meer dan de helft van de bestuurders kan benoemen of ontslaan, inzake financiële derivaten, collegiale leningen en beleggingen geen rentevisie hanteert;”
[2] De geborgde rente is de 10-jaars staatsrente inclusief een voorgeschreven opslag van 0,75%. De geborgde rente o.b.v. actuele cijfers is gebaseerd op de huidige 10-jaars staatsrente en de verwachtingen in de komende jaren (o.b.v. forwards).
"*" geeft vereiste velden aan
