Kaders en strategieën voor uw rentemanagement

Met de stijgende marktrente staat rentemanagement waarschijnlijk ook bij u weer hoog op de agenda. De opwaartse rentebeweging brengt grotere onzekerheid met zich mee voor meerjarenplannen en businesscases. Actief rentemanagement helpt om deze onzekerheid beheersbaar te houden. Maar hoe doet u dit? Wat zijn de kaders en uit welke strategieën kunt u kiezen?

Vier kaders voor uw rentebeleid

Zorginstellingen financieren investeringen grofweg op drie manieren: de inzet van eigen middelen, het aantrekken van externe financiering of een combinatie hiervan. Bancaire financiering is voor zorginstellingen de meest gangbare manier om externe financiering aan te trekken, maar gaat wel gepaard met een renterisico. Als zorginstelling moet u dus zorgvuldig omgaan met dit risico en waar mogelijk beheersen of afdekken. Het WFZ en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben dan ook regels opgesteld voor het gebruik van financiële derivaten door zorginstellingen om dit risico af te dekken (zie hier de regels). Mede op basis van deze regels komt een passend financierings- en rentebeleid voor de zorg neer op vier kaders:

#1: Geen rentevisie

Een zorginstelling is een maatschappelijke onderneming waar treasury geen kernactiviteit is en speculeren op renteontwikkelingen onwenselijk is. Het doel voor zorginstellingen is het renterisico beheersen tegen acceptabele kosten.

#2: Voldoende kennis

De kennis en expertise van een zorginstelling op het gebied van financiering en treasury kan beperkt zijn. Een financieringsproduct dat met de bank wordt afgesloten, dient passend en begrijpelijk te zijn voor uw zorginstelling. De risico’s die verbonden zijn aan een specifiek product moeten begrepen worden. Bij het eventuele gebruik van financiële derivaten moet het treasurystatuut ook voldoen aan de eisen van het WFZ en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

#3: Voldoende zekerheid

Het is van belang dat het renteniveau binnen de businesscase en voor uw totale organisatie passend en draagbaar is. Daarbij is het wenselijk om bij investeringen met een lange looptijd ook een mate van zekerheid te hebben over het renteniveau gedurende de looptijd, zowel voor de marktrente als de kredietopslag. Daarnaast is het verstandig om volledige zekerheid over de rente pas aan te gaan wanneer er ook volledige zekerheid is over een verplichting van de investering. Verder moeten bij het eventuele gebruik van rentederivaten de eigenschappen van de rentederivaten overeenkomen met de eigenschappen van de lening (bijv. qua onderliggende rente, looptijd en ontwikkeling van de hoofdsom). Op deze manier is het renterisico minimaal en kan hedge accounting worden toegepast.

#4: Voldoende flexibiliteit

Toekomstige ontwikkelingen in de zorg en van de kasstromen van uw zorginstelling zijn vaak onzeker. Om wendbaar te blijven in een dynamische omgeving is flexibiliteit belangrijk. Enerzijds tijdens grote bouwprojecten, aangezien het niveau en verloop van de uitgaven onvoorspelbaar kunnen zijn. Anderzijds is flexibiliteit in de financiering over tijd gewenst. Een te groot deel van de financiering vastleggen in langdurige contracten zonder renteherzieningsmomenten beperkt uw bewegingsvrijheid. Zo kan dit leiden tot een grotere afgedekte positie dan de onderliggende positie bij onderinvestering (“overhedge”). Verder is over een periode van één tot twee jaar maximaal 15% – 20% van de financiering blootstellen aan een rente- of beschikbaarheidsrisico beheersbaar.

Vijf rentemanagementstrategieën op een rij

Op basis van deze kaders heeft u een vijftal mogelijke rentemanagementstrategieën: 

1. Investeringsfaciliteit en vaste geldlening zonder financiële derivaten;
2. Investeringsfaciliteit en lening met uitgestelde storting zonder financiële derivaten;
3. Investeringsfaciliteit en variabele geldlening met forward starting swap;
4. Investeringsfaciliteit en variabele geldlening met swaption;
5. Investeringsfaciliteit en variabele geldlening met rentecap.

De voorkeursstrategie hangt sterk af van de situatie van uw zorginstelling. Hoeveel zekerheid is er wat betreft de investering? Wanneer vindt de investering plaats? Hoeveel renterisico bent u bereid te lopen? Wilt u een derivaat afsluiten? Zo ja, bent u bereid hiervoor een eenmalige premie te betalen?

Kijk breder dan het projectniveau

Het is van belang een breder perspectief op rentemanagement te hanteren bij het maken van keuzes. Richt u hierbij niet puur op het renterisico op projectniveau, maar kijk op instellingsniveau. En bekijk de grootte van het renterisico in het licht van de grootte van de instelling en uw financiële positie. Om het risico op overhedging, door bijvoorbeeld onderinvestering, te beperken kunnen financiële derivaten worden afgesloten voor minder dan 100% van het financieringsbedrag.

Koppel rentemanagement aan uw financieringsproces

De financieringsovereenkomst wordt idealiter tegelijkertijd met de aanneemovereenkomst getekend. Eventuele financiële derivaten worden afgesloten op het moment dat de financieringsovereenkomst wordt getekend. Hierdoor is er zekerheid over de te betalen marktrente en komen de eigenschappen van het derivaat overeen met de eigenschappen van de financiering. Onderstaand figuur geeft een overzicht van de verschillende stappen om te komen tot het aantrekken van financiering en goed rentemanagementbeleid. Hierbij is de integratie van het rentemanagementproces in het financieringsproces essentieel.

Figuur: Stappenplan aantrekken financiering en rentemanagement

Lees ook: Voortvarend aan de slag met ons stappenplan voor het aantrekken van financiering

Heeft u vragen over rentemanagement?

Heeft u vragen over rentemanagement? Neem contact op met Maarten van den Broek. Behoefte aan een sparringpartner of incompany bij uw financieringsvraagstukken? Onze adviseurs denken graag met u mee bij rentemanagement, het arrangeren van financiering, de meest voordelige financieringsstructuur of het snel en efficiënt samenstellen van een complete aanvraag conform de richtlijnen van het WFZ.

Interessant: Deelnemen aan het Treasury platform?

Dit netwerk bestaat al meer dan tien jaar en komt elk kwartaal een dag bij elkaar om bij te praten over treasury gerelateerde ontwikkelingen binnen de sector. Lees meer over dit netwerk of bekijk de agenda en data.