Blijft de rente stijgen?

Donderdag 11 maart vergadert de Europese Centrale Bank opnieuw. Belangrijk gespreksonderwerp: de stijgende rente en de eventuele maatregelen.  

De rente op de kapitaalmarkt laat de afgelopen weken een duidelijke stijging zien. De Nederlandse 10-jaars staatsobligatie is sinds begin dit jaar al meer dan 25 basispunten gestegen. Hetzelfde geldt voor de Duitse 10-jaars staatsobligatie, die een stijging van circa 30 basispunten laat zien sinds de start van 2021 (laatste update: woensdag 10 maart 2021). De rentestijging is het gevolg van oplopende rentes in de Verenigde Staten en de verwachtingen ten aanzien van de inflatie.

Economisch herstel nadert

Het vooruitzicht op economisch herstel laat de rente deels stijgen. Het einde van de lockdowns nadert en de vaccinatieprogramma’s draaien. Met economisch herstel neemt de vraag naar producten toe en zou ook een hogere inflatie een logisch gevolg zijn. Hiervoor willen beleggers worden gecompenseerd, hetgeen resulteert in een hogere rente op staatsobligaties. Dit heeft overigens ook tot gevolg dat de aandelenkoersen (mogelijk) dalen, omdat veilige staatsobligaties vanwege de stijgende rente aantrekkelijker worden. Indien de rentestijging inderdaad een teken van herstel is, zou dit kunnen betekenen dat het beleid van de ECB (en dat van andere centrale banken) resultaat boekt. In een te vroeg stadium (wat nu het geval lijkt) kan een hogere rente echter het herstel weer vertragen.

Laat de ECB de rente stijgen?

In de markt heerst dan ook de vraag in hoeverre de ECB de rente nog laat stijgen. Met de opkoopprogramma’s heeft de ECB de flexibiliteit om in te grijpen. Tot begin deze week leek van ingrijpen in ieder geval nog geen sprake te zijn. Het opkoopprogramma bevat echter nog voldoende ruimte om de aankopen weer op te schroeven. Daarnaast bestaat altijd de mogelijkheid tot verdere ophoging van het totaalbedrag. De verwachting is dan ook dat de ECB niet al te lang wacht om de rentestijging een halt toe te roepen. Van ingrijpende maatregelen zal naar alle waarschijnlijkheid echter ook geen sprake zijn bij de aankomende vergadering.

Wat merkt u van een stijgende rente?

De stijgende rente heeft uiteraard gevolgen voor het tarief op een nieuwe lening (of renteherziening/herfinanciering). Maar wat betaalt u nu eigenlijk en hoe kunt u de renteontwikkelingen monitoren?

Op een geldlening met een vaste rente betaalt u:

• De marktrente
• De debiteurenopslag
• De liquiditeitsopslag en overig

Het idee van een vaste rente is uiteraard dat de rente niet wijzigt gedurende de renteperiode. Dit biedt zekerheid, maar het blijft vaak ook gissen naar de opbouw van het totaaltarief.

Interest rate swap indicatie voor marktrente

Een goede indicatie van de marktrente is de (EU) interest rate swap (IRS). De IRS kent verschillende looptijden. Een globale vuistregel is: renteperiode van de lening delen door 2 (al dan niet met een kleine correctie naar boven). Voor een lening met een renteperiode van 25 jaar is de ontwikkeling van de 13-jaars IRS bijvoorbeeld een goede referentie. Om de renteontwikkelingen in algemene zin te monitoren is de 10-jaars IRS een goede indicator. Zo laat ook de 10-jaars IRS sinds begin dit jaar een forse stijging zien van -0,29 (begin januari) naar 0,02 (laatste update: 10 maart 2021). De rente was voor het laatst in april 2020 boven de 0%.

Tip: Lees ook het artikel over financiering van de Europese Investeringsbank

Inzicht in debiteurenopslag soms mogelijk

De debiteurenopslag is afhankelijk van het individuele risicoprofiel van een instelling. Hoewel de specifieke debiteurenopslag niet direct uit het totale rentetarief blijkt, zijn er wel mogelijkheden om een indicatie te krijgen. U kunt bijvoorbeeld kijken naar de opslag die u betaalt op een roll-over lening of een rekening-courant faciliteit. Bij een rekening-courant faciliteit wordt vaak de individuele opslag (debiteurenopslag) en de markttoeslag separaat vermeld. Uiteraard verschilt de opslag per bank en hangt deze van meerdere factoren af. Bij geborgde financieringen ligt de opslag per definitie een stuk lager. Hetzelfde geldt voor financiering van de Europese Investeringsbank. Het voordeel van de EIB is dat in de kredietovereenkomst de debiteurenopslag is opgenomen en vaststaat gedurende de beschikbaarheid van de kredietfaciliteit.

Liquiditeitsopslag en overige kosten black box

De opslag voor overige kosten, waaronder de fundingkosten, zijn een black box. Deze opslag heeft onder andere te maken met het onderlinge vertrouwen tussen banken. Dit bepaalt onder andere de kosten voor banken om geld op te halen en vervolgens uit te lenen aan bedrijven en consumenten. In een eerder artikel hebben wij reeds geschreven dat de ontwikkeling van de credit default swap (iTraxx CDS) een goede indicator van de (on)rust op de kapitaalmarkt is en een (positieve) correlatie kent met de kredietopslagen van banken. Vooralsnog lijken de fundingkosten (en overige kosten) stabiel te zijn en hebben wij in het afgelopen jaar geen duidelijke stijging (of daling) waargenomen.

Wilt u het rentetarief toetsen op marktconformiteit?

Vanwege de lage rente is het aantrekkelijk om het aanbod van uw bank direct te accepteren. Toch kan het geen kwaad om het voorstel te (laten) toetsen op marktconformiteit. Wij kunnen u hierbij helpen. Uiteraard kunnen wij ook met de overige voorwaarden meekijken.

Heeft u behoefte aan advies en ondersteuning bij het volledig arrangeren van financiering? Onze financiële experts kennen de zorgmarkt door en door en denken graag met u mee. Neem vrijblijvend contact op.