Dagverslag Finance Ideas Talks 2025

Op 2 oktober 2025 stond de achtste editie van Finance Ideas Talks in het teken van Wonen en zorg. De monumentale bibliotheek op de Neude was het decor voor een inspirerende middag. In een volgepakte zaal kwamen bijna 150 geïnteresseerden samen om te luisteren en te praten over het thema Wonen en zorg.

Een blik vooruit op Wonen en Zorg

Michiel Majoor, senior adviseur bij Finance Ideas en gespecialiseerd in Wonen en zorg trapte de middag af. Het thema van deze middag: een blik vooruit op Wonen en zorg.

Met enthousiasme verwelkomde hij de bezoekers en gebruikte hij het beeld van een nieuw orkest dat samen een eigen muziekstijl moet ontwikkelen. Er klinkt al veel muziek, benadrukte Majoor, maar de uitdaging is om daaruit één nieuwe, eigentijdse en harmonieuze stijl te vormen.

Dat vraagt om samenwerking tussen: bewoners, zorgorganisaties, woningcorporaties en beleidsmakers. Alleen wanneer iedereen meespeelt en bereid is verschillen te overbruggen, kan er een inspirerende nieuwe klank ontstaan: een toekomst waarin wonen, welzijn en zorg elkaar versterken en echt in evenwicht komen.

De kracht van pioniers in tijden van verandering

Dagvoorzitter Jeroen Smit benadrukte dat verandering alleen mogelijk is met moedige pioniers. Geld moet de juiste kant op worden geduwd, maar procedures en vastgeroeste gewoontes houden vernieuwing vaak tegen. Hij sprak beeldend over ‘slimme schapen’ die in hun kudde blijven hangen en daarmee verandering blokkeren. Juist daarom zijn er mensen nodig die wél durven uit te breken en nieuwe paden te verkennen.

Volgens Jeroen ligt de toekomst in het verbinden van huisvesting en zorg, het terugbrengen van zorg naar de buurt en het samen vormgeven van waardig wonen in alle levensfasen. Daarbij wees hij op de sprekers van de dag als inspirerende voorbeelden van zulke onvermoeibare pioniers. Hij riep de zaal op om woorden om te zetten in daden.

Maatschappelijke opgave vergrijzend Nederland – Hans Adriani

Hans Adriani, bestuurlijk aanjager Wonen Welzijn Zorg voor ouderen, was de eerste spreker van de dag. Hij nam de zaal mee in de enorme woonzorgopgave. Als bestuurlijk aanjager zet hij zich samen met een team van adviseurs in voor Wonen Welzijn Zorg voor ouderen. Woningen bouwen om de samenleving te verbouwen.

De opgave: waarom het echt anders moet

Nederland vergrijst stevig: het aantal 80-plussers verdubbelt bijna naar 1,6 miljoen in 2040, terwijl het aantal plaatsen in het verpleeghuis juist gelijk blijft. Als we de zorg blijven organiseren zoals we gewend zijn, moet straks een onhaalbaar groot deel van de beroepsbevolking in de zorg werken. Conclusie van Hans: het moet anders, met minder druk op formele zorg en meer focus op wonen, leefomgeving en samenredzaamheid. Zijn richting: de fysieke ruimte (woning, gebouw en buurt) zo inrichten dat ontmoeten, kennen en omzien vanzelfsprekender worden. Nu nodigen veel woongebouwen en openbare ruimte daar nog onvoldoende toe uit; dat moet om.

Succesvolle praktijkvoorbeelden

Om te laten zien dat het kán, nam Hans ons mee langs voorbeelden uit het hele land. Zo biedt Parkflat Stadsfenne (Sneek) 55+ zelfstandig wonen mét welzijnspakket en zorg op afroep. Ebbingehof (Groningen) toont hoe een bewonersinitiatief gemeenschappelijkheid organiseert. De Archipel (Almere) bewijst dat je bestaande bouw kunt omvormen tot een mix van woonvormen en ParkEntree (Schiedam) laat zien hoe ‘samen ontwerpen’ al tijdens de planfase een gemeenschap smeedt.

Van ‘ja-maar’ naar ‘ja-én’: wat helpt om te versnellen

Samenwerking schuurt door verschillende talen, regels, financiering en vooral andere tijdhorizonten (jaarcyclus zorg vs. decennia in vastgoed). Toch laten de succesvolle projecten zien dat er parels ontstaan als het lukt om verschillen actief te overbruggen. Het is daarbij belangrijk om in de buurt te beginnen (bouw voor en mét bewoners). Zo wordt ontmoeten en omzien onderdeel van het dagelijks wonen. De oproep van Hans: aan de slag met concrete projecten, de voorbeelden liggen voor het oprapen.

Investeren met pensioengelden – Guido Verhoef

Guido Verhoef, Head of Private Real Estate bij PGGM, liet zien hoe groot de rol van pensioenfondsen kan zijn bij het oplossen van de woon- en zorgopgave. PFZW beheert ruim €250 miljard, waarvan €17,5 miljard in private vastgoedprojecten. Beleggen gebeurt volgens het 3D-principe: rendement, risico én duurzaamheid. Daarbij gaat het om meer dan alleen financieel rendement: pensioenbeleggingen kunnen ook maatschappelijke impact maken.

Met pensioenkapitaal bouwen aan toekomstbestendig wonen

De uitdaging is enorm: in de komende tien jaar zijn 1 miljoen nieuwe woningen nodig, waarvan 10% middenhuur. Alleen met Nederlands pensioenkapitaal is dat niet haalbaar. Er zijn betere randvoorwaarden nodig, zoals lagere overdrachtsbelasting, duidelijkere huurwetgeving en snellere vergunningen. Er wordt al veel gedaan. PFZW belegt €4,7 miljard in woningen, waarvan €1,6 miljard in Nederland, met een sterke focus op ouderenhuisvesting. Via het Amvest Living & Care Fund investeert PFZW al in 114 zorgconcepten, zoals assisted living en kleinschalige woonvormen. Dat levert niet alleen verhuizingen en doorstroming op, het maakt de zorg ook efficiënter.

Dubbele waarde: rendement én welzijn

Volgens Guido is ouderenhuisvesting een ‘no brainer’: het levert een solide rendement op én draagt bij aan betere zorg en leefbaarheid. Met projecten verspreid over heel Nederland laat PFZW zien dat investeren in wonen en zorg niet beperkt is tot de Randstad. Zijn boodschap was helder: “Jouw pensioen telt voor twee”. Het biedt deelnemers financiële zekerheid én helpt bij het creëren van impact. Wel benadrukte hij dat geduld nodig is: “gebiedsontwikkeling en woningbouw kosten vaak jaren, maar de maatschappelijke waarde maakt de lange adem de moeite waard”.

Rethinking Health(care) – Menno Jansen

Menno Jansen (CZ) zette de maatschappelijke urgentie scherp neer: stijgende zorgvraag en -kosten, krapte op de arbeidsmarkt en een stelsel met veel geldstromen en verdeelde verantwoordelijkheden. Binnen de wettelijke zorgplicht moeten verzekeraars voldoende, tijdige en bereikbare zorg inkopen. Niet alleen op volume, maar ook op kwaliteit en betaalbaarheid. Tegelijk heeft de individuele zorgconsument weinig directe invloed op die driehoek van toegankelijkheid, kwaliteit en kosten; dát vraagt om andere manieren van organiseren en sturen.

Innovatie als middel (niet als doel)

Menno pleit voor technologie als middel om schaalbare, betaalbare zorgprocessen te herontwerpen, niet voor ‘het mooiste product’. De CZ-aanpak bestaat uit directe klantfocus en transformatie van bestaande instituten. Dat betekent sociale én technologische innovatie zoals gepersonaliseerde zorg, nieuwe zorgprofielen, en slimme bekostiging (bijv. meerjarenafspraken) om vernieuwing vol te houden. Inspiratie komt ook buiten de zorg vandaan (zoals bedrijven die zichzelf tijdig heruitvinden). In de praktijk werkt CZ met coalities van zorgaanbieders, IT-leveranciers en regionale partners om impact te schalen.

Innovatie komt van onderop

De beweging komt van onderop: burgers omarmen digitale zorg (directe checks, thuismonitoring) en daarmee dalen onnodige verwijzingen terwijl gemoedsrust toeneemt. Menno illustreerde dit met skin-checks met de SkinVision-app. Die is circa 220.000 keer gebruikt in 2023, 9% advies tot vervolg, 91% geruststelling en 700 ontdekte kankers. Zijn grootste enthousiasme: niet de technologie zelf, maar de verandering bij de burger. Wat vroeger vanzelfsprekend was (zoals telefonisch in de wachtrij voor de huisarts) accepteren we steeds minder. Die houding versnelt vernieuwing en kan zelfs de zorgconsumptie terugdringen.

De verandering is begonnen – Teun Toebes

Teun Toebes, grensoverschrijdende zorgvernieuwer, documentairemaker en auteur, stelt dat ons systeem niet ‘bij de oerknal’ is ontstaan, maar een gevolg is van hoe wij kijken. Verander je blik, dan verandert je gedrag. Zijn kern? Dementie is geen puur zorgvraagstuk maar een samenlevingsvraagstuk. Meer geld of producten leiden niet automatisch tot een beter leven; wél telt een betekenisvolle dag, nabijheid en gewoon mens mogen zijn, ook als dat betekent dat we risico’s niet tot nul reduceren. Nul risico = nul leven.

Breek met de doelgroepenbenadering en institutionele muren

Teun pleit voor het doorbreken van doelgroependenken en de intramurale reflex. “Ontwerp geen ‘zorgomgevingen’, maar gewone leefomgevingen waar mensen met en zonder beperking onderdeel zijn van dezelfde gemeenschap”. Dat vraagt om andere keuzes. Het gaat dan om kwaliteitssystemen die ruimte laten voor autonomie, inkoop die niet standaardiseert met ‘zorgmeubilair’. Ook intergenerationele plekken die niet jong–oud scheiden, maar juist alle generaties verbinden. Anders kijken = anders doen.

Een cultuur van menselijkheid

De kern van Teuns boodschap is dat verandering niet begint met méér regels, producten of protocollen, maar met een cultuurverschuiving. Durf te zien en erkennen dat ieder mens, ongeacht diagnose of leeftijd, recht heeft op nabijheid, betekenis en eigen regie. Dat vraagt lef van zorgorganisaties om interne processen anders in te richten. Maar ook van ons allemaal als samenleving om risico’s en kwetsbaarheid te accepteren als onderdeel van het leven. Zo bouwen we samen een cultuur van menselijkheid.

Omgaan en bouwen voor mensen met dementie – Anne-Mei Thé

Anne-Mei Thé (initiatiefnemer-eigenaar Tao of Care en hoogleraar Langdurige zorg en Sociale Benadering dementie) liet zien hoe het anders kan aan de hand van haar werk op Aruba. Daar zag ze de zorg ook piepen en kraken. Het eiland kent lange wachtlijsten en commerciële tehuizen met een slechte reputatie. Tegelijkertijd ontdekte ze iets waardevols: de kracht van gemeenschap en wederkerigheid. Families, buren en kerken vingen samen ouderen op, vaak zonder overheid of geld.

Een sociale zorgketen

In samenwerking met de Arubaanse overheid werkte Anne-Mei aan een Deltaplan Ouderenzorg: niet alleen meer bedden, maar een sociale zorgketen die preventief begint in de wijk. Denk aan Huizen van de Tijd: ontmoetingsplekken waar ouderen structuur vinden en mantelzorgers worden ontlast. Deze plekken bouwen bruggen tussen formele zorg en informele netwerken.

Van efficiëntie naar menselijke maat

Anne-Mei identificeert twee domeinen, het domein van informele zorg met familie en het domein van de professionele zorg. We zeggen in het domein van de professionele zorg vaak dat ‘de mens centraal staat’, maar in de praktijk wint de logica van efficiëntie. Ze pleit daarom voor een ‘derde domein’. Een domein waar we bewust investeren in gemeenschappen die de menselijke maat bewaken, net zoals de informele netwerken op Aruba. Niet alles kan of moet in protocollen worden gevangen; wat telt is effectiviteit in termen van betekenisvol leven.

De kracht van gemeenschap

De kern van Anne-Mei’s verhaal? Waardeer en faciliteer de kracht die al aanwezig is in gemeenschappen. Organiseer die niet kapot met regels, maar help mensen elkaar te helpen. Zo ontstaat een duurzame, mensgerichte zorg waarin wederkerigheid centraal staat en waarin ouderen niet alleen als zorgkostenpost, maar als deel van de samenleving worden gezien.

Waardig wonen in de laatste levensfase – Joke Perk

Joke Perk (directeur Stadshospice Utrecht, voorheen hoofd HR Triodos) was de laatste spreker van de dag. Haar kernvraag: wat is waardig wonen als er niet méér dagen maar wel kwaliteit bij kan komen? Het antwoord begint bij een holistisch mensbeeld: naast het medische (pijn, benauwdheid, misselijkheid) zijn er altijd sociale, psychische en existentiële dimensies die net zo veel aandacht vragen.

Van ‘thuis, als het kan’ naar ‘bijna-thuis, als het moet’

Ruim 80% van de mensen wil het liefst thuis sterven. In de praktijk lukt dat bij circa 35%. Waar thuis niet (meer) kan, biedt het bijna-thuis-huis een alternatief. Vrijwilligers nemen het mantelzorgwerk gedeeltelijk over en de eigen kamer is echt van de bewoner. Mensen zijn omringd met hun eigen spullen of zelfs een huisdier als de bewoner dat wil. De drempel is laag in de letterlijke zin. Figuurlijk is deze bewust aanwezig. Het is iemands privéruimte dus er wordt geklopt voordat we binnenstappen.

Autonomie en nabijheid in kleine dingen

Waardigheid zit in details: een eigen badkamer (autonomie), het koppelbed om nog samen te kunnen liggen, de tuin als plek voor rust, spel en gesprek, een huiskamer als ademruimte voor naasten. Vrijwilligers zijn nabij zonder alles over te nemen. Stap voor stap helpen waar nodig, maar ruimte laten waar het kan. Zo blijft iemand tot het laatst zoveel mogelijk zelf aan het roer.

Kleinschaligheid past niet in het systeem

Het dilemma is helder: we willen méér van deze bijna-thuishuizen, maar het systeem is gericht op grootschaligheid. Professionele nachtzorg is onmisbaar, maar in de huidige bekostiging nauwelijks op te brengen. Grotere locaties kunnen kosten en formatie eenvoudiger ‘wegzetten’. Daarbij vallen de kleine huizen tussen wal en schip. En juist die huizen passen goed bij de menselijke maat.

In het Stadshospice draait het om rust, eigenheid en verbondenheid. Niet méér dagen, wel betere dagen. Dat betekent nabijheid organiseren, autonomie beschermen en het gewone leven zo lang mogelijk laten doorlopen: thuis, of bijna-thuis.

Reflectie: samen pionieren

De rode draad van deze middag maakte duidelijk dat pionieren loont. We zagen hoe pensioenfondsen tot zorgbestuurders, van wetenschappers tot ervaringsdeskundigen elkaar vinden in de vraag: hoe brengen we menselijkheid terug in wonen en zorg? Zie niet de vergrijzing als dreiging, maar als kans om nieuwe vormen van gemeenschap, nabijheid en waardig leven te creëren.

Deze middag liet vooral voelen dat er verwarring en frustratie is over de stroperigheid van systemen. Maar er is ook hoop. Hoop die zichtbaar werd in kleine initiatieven, in verhalen van onderop, in plekken waar mensen samen de muziek maken en zo vernieuwing laten ontstaan.

De oproep is helder: laten we de moed hebben om anders te kijken én anders te doen. Niet blijven praten over problemen, maar samen de toekomst bouwen waarin ouder worden niet zwaar voelt, maar gevierd wordt.

Bent u er volgend jaar ook bij?

We blikken terug op een geslaagde achtste editie van Finance Ideas Talks en danken iedereen voor hun bijdrage aan deze interactieve middag. We kijken nu al uit naar volgend jaar! Bent u er dan ook weer bij? Inschrijven kan hier.

Heeft u een vraag over de inhoud van deze middag? Stel uw vraag via onderstaand formulier, stuur Jeroen Dungelmann een bericht of neem contact op via 030 – 232 0480