Inkoopkader langdurige zorg leidt tot additionele onzekerheid

45 procent van de respondenten verwacht dat de nieuwe tarieven uit het inkoopkader langdurige zorg niet kostendekkend zijn en dat de systematiek tot financiële onzekerheid leidt. Dit blijkt uit de resultaten van de Financiële Zorgthermometer. Het nieuwe inkoopkader is door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) geïntroduceerd op een moment dat het vertrouwen in het toekomstig financieel resultaat al historisch laag is en leidt daarmee tot extra onzekerheid.

Basistarief met gedifferentieerde opslag op basis van vier doelen

Op 29 mei 2020 heeft ZN het Wlz-inkoopkader 2021-2023 gepubliceerd. Volgens ZN geeft het nieuwe inkoopkader invulling aan maatschappelijke uitdagingen, zoals de impact van vergrijzing op de zorgvraag en op de arbeidsmarkt. In het nieuwe kader hanteren zorgkantoren vanaf 2021 een basistarief van 94 procent van de NZa-maximumtarieven, waarbij zorgaanbieders een opslag van 2 procent kunnen verdienen wanneer zij een plan aanleveren op basis van vier doelen: duurzaamheid, bedrijfsvoering, innovatie en passende zorg. In 2021 geldt een overgangsjaar en krijgen alle zorgaanbieders standaard 96 procent vergoed. De vergoeding voor NHC/NIC wordt in 2021 nog voor 100 procent vergoed, maar wordt ook vanaf 2022 gedifferentieerd.

Nieuwe inkoopkader leidt tot lagere tarieven

Een ruime meerderheid van de financials in de zorg staat kritisch tegenover het nieuwe inkoopkader. 40 procent van de respondenten beoordeelt het nieuwe inkoopkader zelfs zeer negatief. Hiermee sluiten de zorgfinancials zich aan bij de onvrede die brancheorganisaties ActiZ, VGN en GGZ Nederland in een gezamenlijk brief aan ZN hebben geuit. Als belangrijkste risico’s zien respondenten dat de nieuwe inkoopsystematiek tot (financiële) onzekerheid leidt en dat de tarieven niet kostendekkend zijn (45%). Daarnaast leidt het maken van plannen tot hogere administratieve lasten (20%). Uit de Zorgthermometer blijkt dat 84 procent van de respondenten momenteel een gemiddeld tarief van 96% – 98% van het NZa-maximumtarief hebben onderhandeld. Financieel gezien betekent het nieuwe inkoopkader dus een bezuiniging ten opzichte van de status quo. Wel is bijna driekwart van de respondenten optimistisch over de opslag die zij vanaf 2022 verwachten te krijgen. Driekwart anticipeert een opslag tussen de 1,5% en 2%. Ook verwacht 87 procent van de financials in 2022 een tariefkorting op de NHC, waarbij een meerderheid verwacht dat deze korting lager is dan 4 procent.

Duurzaamheid als prikkel is een lichtpuntje

Ondanks dat een deel van de financials in de zorg geen voordelen zien bij het nieuwe inkoopkader, noemt de helft van de respondenten het positief dat het inkoopkader een basis geeft voor een bredere dialoog met zorgkantoor over de gewenste doelen, waaronder specifiek duurzaamheid als discussiepunt wordt genoemd (25% van de respondenten).

Reactie Fizi (Jorrit Wigchert, voorzitter)

“Hoewel je niet tegen een betere verdeling van zorggeld kunt zijn is de vraag natuurlijk hoe die verdeling plaatsvindt. De hiermee ontstane onzekerheid en natuurlijk de timing zijn uitermate ongelukkig. Zorgaanbieders moeten juist kunnen investeren om de anderhalve-meter maatschappij te kunnen integreren in hun processen en om te innoveren. Onzekerheid over bijvoorbeeld het NHC tarief zet daar een rem op.”

Reactie Finance Ideas (Pim Diepstraten, partner)

“Goed om te zien dat zowel de zorgkantoren als de zorgpartijen positief staan tegenover een bredere dialoog. Dus naast kwaliteit zorg ook het gesprek voeren over duurzaamheid en professioneel vastgoedbeleid. Dit zou de broodnodige investeringen uiteindelijk ten goede moeten komen.”

Disclaimer: Op 26 juni, tijdens de uitvraag van de Financiële Zorgthermometer, hebben de zorgkantoren de Nota van Inlichtingen (NVI) gepubliceerd over het zorginkoopbeleid. Hier zijn enkele wijzigingen aangebracht ten opzichte van het oorspronkelijke inkoopkader. De zin over het mogelijk differentiëren van de NHC/NIC tarieven met ingang van 2022 is geschrapt. Dit betekent niet dat er ten aanzien van de NHC/NIC tarieven in de toekomst geen differentiatie zal plaatsvinden. De NHC/NIC component is later dit jaar namelijk onderwerp voor bespreking met de verschillende brancheorganisaties. De uitkomsten op de vragen ten aanzien van de NHC uit deze editie van de Financiële Zorgthermometer dienen echter wel met voorzichtigheid in acht te worden genomen.

Over de financiële zorgthermometer

De Financiële Zorgthermometer is gebaseerd op onderzoek dat elk kwartaal wordt uitgevoerd door Finance Ideas onder de circa 900 leden van Fizi, netwerk zorgfinancials. Aan het meest recente onderzoek, dat plaats heeft gevonden in juni 2020, hebben 92 financials van verschillende zorginstellingen deelgenomen.