Pantein Zorggroep over het aantrekken van financiering

In de wereld van zorgfinanciering zijn stabiele en duurzame oplossingen essentieel om kwalitatieve zorg te blijven leveren. Zo ook bij Pantein. Zij stond voor een complex herfinancieringsvraagstuk voor het Maasziekenhuis in combinatie met de behoefte aan nieuwe financiering voor investeringen in de ouderenzorg.

Waar liep zij tegenaan in dit proces? Welke rol had het eerder afgesloten rentederivaat? Wat is belangrijk bij het opzetten van een financieringsstructuur? In gesprek met Peter van der Pols, lid van Raad van Bestuur, bespreken we zijn ervaringen en lessen van hun financieringstraject.

Wat was de aanleiding van jullie financieringsvraag?

Tijdens de kredietcrisis in 2007-2008 ging Pantein een aanzienlijke financiering aan voor de bouw van een nieuw ziekenhuis. Om het renterisico in die onzekere markt af te dekken, sloten we toen een rentederivaat af. Hiermee werd de door Pantein te betalen rente vastgelegd tegen de toentertijd relatief hoge marktrente. Deze hoge rente zorgde voor financiële lasten die tweemaal zo hoog lagen als het landelijke gemiddelde van de ziekenhuis sector. Hierdoor liep onze organisatie financieel vast en belanden we bij bijzonder beheer van de bank. Er moest een herstelplan voor het Maasziekenhuis worden opgesteld en zelfs het ministerie van VWS moest financieel bijspringen. Tot overmaat van ramp leidde de dalende rente in de daaropvolgende jaren leidde vervolgens ook tot een negatieve waarde van het rentederivaat die tientallen miljoenen bedroeg in 2021.

Hierdoor kon je ook geen andere financiering aantrekken?

Exact, de negatieve waarde van het derivaat en de garantstellingen op ons onderpand maakten het aantrekken van nieuwe financiering voor andere onderdelen zoals de zorgcentra van Pantein onmogelijk. Ook het Waarborgfonds voor de Zorgsector (‘WfZ’) en het ministerie zagen geen mogelijkheid tot borging of coulance.

Hoe zijn jullie uit deze situatie gekomen?

We hebben vier jaar gewerkt aan een herstelplan van het Maasziekenhuis om structurele verbetering van de financiële resultaten te realiseren. Dit herstelplan is met succes eind 2022 afgerond. Toen ook in 2023 de rente weer wat steeg nam de negatieve waarde van het rentederivaat af. We hebben vervolgens alles op alles gezet om een herfinanciering in gang te zetten. Hierbij hebben we zowel het WfZ als een aantal ongeborgde financiers benaderd.

Hoe vlieg je zo’n proces aan?

Door te leren van eerdere fouten. Bij het aantrekken van de oorspronkelijke financiering waren geen externe financieel adviseur bij het proces betrokken. We kiezen nu bewust voor financiële ondersteuning van partijen die daar goed in thuis zijn. Dit zijn trajecten die je als zorgorganisatie niet dagelijks doet. Je kunt denken dat je volledig op de hoogte bent van de markt, maar in werkelijkheid mis je waarschijnlijk toch beschikbare opties. Daarnaast biedt een externe partij direct een objectieve blik. Ik weet niet of het de situatie van jaren geleden anders had gemaakt, want destijds waren de financiële markten erg onrustig. Maar voor ons was het een les om het dit keer niet alleen te willen doen.

Wat was het concrete resultaat van financieringstraject?

Uiteindelijk hebben het WFZ en ING de volledige herfinanciering voor hun rekening genomen. De looptijden van de financiering zijn verlengd en de financieringslasten van het ziekenhuis zijn meer dan gehalveerd. Hiermee zitten we nu direct op de landelijke benchmark van de sector als je kijkt naar financieringslasten als percentage van de omzet. 

Dus ook de mening van het WfZ is veranderd?

Ja, het WfZ kijkt in sterke mate naar de verbetering in de operationele winstgevendheid die al is gerealiseerd in de afgelopen jaren. We hebben 30% omzetgroei in het ziekenhuis gerealiseerd in de afgelopen jaren. Daarnaast hebben de structurele verbeteringen in een periode van vier á vijf jaar gezorgd voor meer vertrouwen. Ook het feit dat de hele organisatie daarin is meegenomen en dat dit zichtbaar is, draagt daaraan bij. Het consequent leveren van goede financiële prestaties over meerdere jaren speelt daarbij een belangrijke rol.

En het bestaande rentederivaat hebben jullie dus ook afgekocht?

Ja, gelukkig waren de resultaten vorig jaar dermate goed dat we de afkoopkosten als eenmalige kostenpost konden absorberen. De prognose voor het resultaat van het Maasziekenhuis voor 2024 is ondanks de afkoop in lijn met de begroting. Dat zegt wel iets over de prestatie van het ziekenhuis dat door de collega’s is neergezet. En door de afkoop van het rentederivaat konden de structurele rentelasten ook zo fors dalen.

Wat was de grootste uitdaging in het proces?

In eerste instantie was het plan om de bouw van een nieuw zorgcentrum in Mill via een leaseconstructie te realiseren met een vastgoedbelegger. Dit liep bijna mis toen de vastgoedbelegger op het laatste moment wegviel. Het dwong ons om snel te schakelen en de financieringsaanvraag bij het WfZ uit te breiden met een investeringsfaciliteit. Dat was toch wel echt de ‘tour de force’. Het maakt ook direct duidelijk waarom een robuuste en flexibele financieringsstrategie zo belangrijk is.

En jullie kregen die financiering ook via het WfZ?

Ja, vanwege de opgebouwde geloofwaardigheid en transparantie konden zij snel schakelen. Het werd door alle partijen goed opgepakt. Fijn, want uitstel van het traject had tot een enorme kostenverhoging bij de aannemer geleid. Niet alleen voor de bouw, maar waarschijnlijk ook voor het herfinancieringstraject.

Welke rol heeft een externe partner in dit proces?

We zochten naar een praktische en to-the-point ondersteuning. Wat ik een heel sterk punt van Finance Ideas vind, is dat jullie heel snel de casus oppakken. Daardoor konden we direct heel concreet aan de slag. Het was direct duidelijk welke documentatie nodig was om de case op te bouwen. Ook waren jullie kritisch, maar tegelijkertijd ‘to-the-point’ op het moment dat wij misschien te creatieve ideeën kregen. Onze ervaring bij andere adviseurs is dat hun aanpak vaak soms wat minder concreet is. Het is een kritisch traject waarbij je de juiste strategie moet hebben in combinatie met excellente, pragmatische uitvoering. 

De onderlinge communicatie is altijd heel open en transparant geweest. De professionaliteit van Finance Ideas heeft bijgedragen aan het vertrouwen in Panteins vermogen om de doelstellingen te bereiken.

Wat was de impact van de herijkte financieringsstructuur op de organisatie?

De aanpassing in onze financieringsstructuur geeft ons financiële vrijheid en dat komt ten goede van  onze zorgverlening. Het heeft geresulteerd in fors lagere rentelasten, waardoor we nu op één lijn zitten met de landelijke benchmarks. Daarnaast gaf het de organisatie ook een enorme boost aan vertrouwen, vanwege de commitment die externe partijen uitspraken richting Pantein.

Hoe is de interne betrokkenheid?

Die was groot. We hebben de resultaten besproken met de hele medische staf van het Maasziekenhuis. De opkomst was echt ongelooflijk. Iedereen wilde horen hoe het in elkaar zat en hoe de transformatie is doorgevoerd. We kregen ook positieve feedback. Veel artsen hadden toch het gevoel dat er een soort ‘zwaard van Damocles’ boven het Maasziekenhuis hing. We hebben dus een enorme slag gemaakt in passende zorg voor onze bewoners, meer efficiëntie en het financiële risico geadresseerd. Het vertrouwen in de toekomst geeft dan ook een enorme positieve energie aan de organisatie.

Dus Pantein komt met een andere boodschap in het nieuws?

Zeker! Ook direct een kleine kritische noot naar de financiële sector in het algemeen. Er is met zekere regelmaat kritiek vanuit de financiële sector op de zorg. Toch zie ik belangrijke leerpunten voor banken over hun impact op de zorg en hoe een partnerschap het verschil kan maken. Gelukkig zijn er banken die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en echt de ambitie hebben om zich als duurzame partner op te stellen. Deze banken vervullen steeds meer een sociaal maatschappelijke rol en dat zien we terug in de wijze waarop deze banken het proces doorlopen en in de ontvangen offertes. Een bank is niet zomaar een geldverstrekker. De wijze waarop de bank haar maatschappelijke rol invult, maakt een groot verschil. It takes two to tango.

Sparren over uw investeringsplannen of financieringsstrategie?

Heeft u vragen over deze financiering? Of wilt u sparren over uw mogelijkheden en het arrangeren van financiering? (in welke vorm dan ook). Onze adviseurs hebben ruime ervaring met het arrangeren van bankfinanciering voor nieuwe investeringen, consolidatie en/of herfinancieringen. Ze weten wat er speelt in de zorgsector en spreken de taal van de bank. Lees hier meer over de mogelijkheden of stel uw vraag aan via onderstaand formulier.