Sectoronderzoek: ‘zorgen’ corporaties Stimuleringsregeling zorggeschikte woningen

De Stimuleringsregeling Zorggeschikte Woningen (SZgW) is bij het grootste deel van de corporaties bekend. Toch heeft de meerderheid van de ondervraagde corporatieprofessionals het gebruik van de regeling nog niet overwogen of bewust niet aangevraagd. De belangrijkste redenen zijn het ‘zorgkarakter’ van het product en de eis dat minimaal 30% van de bewoners een Wlz-indicatie moet hebben. Corporaties die de SZgW wel hebben aangevraagd of een aanvraag voorbereiden, zien de benodigde intentieverklaring van zorginstellingen als belangrijkste uitdaging in het proces. Dit blijkt uit een recent onderzoek onder circa 100 corporatieprofessionals die hebben deelgenomen aan onze enquête over de deze regeling.

Inhoud SZgW is bij ruim 70% van de respondenten in elk geval op hoofdlijnenbekend

De stimuleringsregeling is bij 84% van de respondenten bekend. Van deze 84% geeft 57% aan de regeling op hoofdlijnen te kennen, terwijl ruim een kwart aangeeft goed bekend te zijn met de regeling. Per saldo is ruim 70% van de respondenten in elk geval op hoofdlijnen bekend met de regeling.

Ben je bekend met het bestaan van de Stimuleringsregeling Zorggeschikte Woningen? (n=105)

Hoeveel weet je van de inhoud van de Stimuleringsregeling Zorggeschikte Woningen? (n=82)

Twee op de vijf heeft een aanvraag ingediend of in voorbereiding

Van het deel van de respondenten dat bekend is met de regeling, geeft ruim een kwart aan dat een aanvraag is gedaan. Nog eens 13% meldt dat een aanvraag in voorbereiding is, maar nog niet ingediend. Ruim 60% van de corporatieprofessionals heeft het aanvragen van de subsidie nog niet overwogen, of bewust besloten om geen aanvraag te doen.

Type product en benodigd aandeel Wlz-zorg belangrijkste drempels voor aanvraag

Bij de corporaties die geen aanvraag doen, geeft een derde aan dat het product ‘zorggeschikte woning’ niet in hun portefeuillestrategie past. Ook een derde geeft aan dat de eisen aan het vastgoed te hoog zijn. Daarnaast wordt het minimale percentage Wlz-geïndiceerde bewoners van 30% te hoog gevonden en vindt een kwart van de respondenten het beschikbare subsidiebedrag te laag in verhouding tot de meerkosten. Een kleiner deel van de respondenten loopt aan tegen de benodigde start bouw binnen drie jaar na de toekenning en de noodzaak om een intentieverklaring van een zorginstelling bij de aanvraag te overhandigen.

Wat zijn de drie belangrijkste redenen om geen gebruik te maken van de Stimuleringsregeling? (n=39)

75% van niet-aanvragers gaat heroverwegen indien regeling wordt aangepast

Van de corporaties die op dit moment geen aanvraag overwegen, verwacht drie kwart dat bij een nieuwe openstelling van de stimuleringsregeling alsnog een aanvraag wordt gedaan indien de genoemde bezwaren worden weggenomen. De potentiële aanvragen betreffen vooral aantallen tot 100 woningen. Slechts 10% van de respondenten verwacht de subsidie voor grotere aantallen woningen aan te vragen.

Aanvragers ervaren vooral uitdagingen in het realiseren van minimaal 30% Wlz-indicaties

Corporaties die al een aanvraag hebben ingediend, ervaren vooral onzekerheid over of zij er met hun zorgpartners in slagen om minimaal 30% Wlz-geïndiceerde bewoners te vinden. Het verkrijgen van de intentieverklaring van de zorgpartner wordt in deze groep door slechts 10% van de respondenten als ervaren drempel benoemd, terwijl dit in de groep met corporaties die een aanvraag in voorbereiding hebben juist de belangrijkste uitdaging is.

Bij de aanvragers wordt door een kwart van de respondenten de handtekening van het zorgkantoor als uitdaging ervaren. Uit een aanvullende, informele rondgang van onze adviseurs valt op dat grote verschillen bestaan in de mate waarin zorgkantoren bereikbaar zijn voor het ondersteunen van een aanvraag. In de ene regio is er een duidelijk aanspreekpunt en wordt een aanvraag binnen enkele weken ondersteund, terwijl in de andere regio onduidelijk is wie binnen het zorgkantoor verantwoordelijk is en de doorlooptijd vervolgens lang blijkt. 

Welke drie belangrijkste uitdagingen heb je in het aanvraagproces ervaren? (n=20)

25%van aanvragers wil alleen opnieuw aanvragen als regeling wordt aangepast

Van de respondenten die in 2024 een aanvraag hebben ingediend, geeft 25% aan dat ze geen nieuwe aanvraag indienen als de voorwaarden van de SZgW blijven zoals ze zijn. 75% verwacht wel een nieuwe aanvraag te doen. Opvallend is dat de respondenten die een aanvraag voor meer dan 100 woningen hebben ingediend negatiever zijn over een toekomstige aanvraag dan de respondenten die een aanvraag voor minder dan 100 woningen hebben gedaan. Voor deze groep spelen overwegingen zoals de verhouding tussen Wlz-geïndiceerde bewoners en vitale bewoners en onduidelijkheid over de precieze bouwkundige eisen een belangrijke rol.

Meer over dit onderzoek

De uitgebreide resultaten van het onderzoek zijn hieronder te vinden. Voor een toelichting kunt u contact opnemen met Michiel Majoor.

Q1: Bij welk type organisatie ben je werkzaam? (n=105)

102 respondenten zijn werkzaam bij een woningcorporatie, twee bij zorgorganisatie en een bij Project Curaçao.

Q2: Ben je bekend met het bestaan van de Stimuleringsregeling Zorggeschikte Woningen? (n=105)

Q3: Hoeveel weet je van de inhoud van de Stimuleringsregeling Zorggeschikte Woningen? (n=82)

Q4: In hoeverre heeft je organisatie ervaring met een subsidieaanvraag in het kader van de Stimuleringsregeling Zorggeschikte Woningen? (n=82)

Q5: Wat zijn de drie belangrijkste redenen om geen gebruik te maken van de Stimuleringsregeling? (n=39)

Antwoorden ‘Anders’:

• Het drempelbedrag van € 40.000 is te hoog (bestaande bouw).
• Nog te onbekend met wat de regeling zou kunnen betekenen voor ons en we zijn nog niet bezig met de uitvoering van het beleid op het gebied van zorgwoningen.
• We hebben nog onvoldoende zicht op de lokale/regionale opgave om op de juiste plekken zorggeschikte woningen te plannen.
• We hebben vaak te kleinschalige projecten van minder dan 12 woningen. Met name in kleinere kernen.
• We zijn er nog niet mee bezig. we wachten op visie gemeente.
• Minimaal 30% van de wooneenheden voor mensen met een Wlz-indicatie past niet in het programma en vraag.
• Andere zorggerelateerde doelgroepen anders dan ouderen vallen niet onder de regeling.
• Zorgprofiel VV4 t/m VV10 is te hoog voor betreffende projecten
• Ik heb geen totaaloverzicht welke afwegingen er binnen onze organisatie worden gemaakt om wel of niet een aanvraag te doen. De overige antwoorden moeten ook in die context worden gezien. Ik reageer als ontwikkelaar binnen deze (grote) corporatie enkel op de projecten waar ik zelf bij betrokken ben.
• DUWO is een studentenhuisvester.

Q6: De Stimuleringsregeling wordt eind 2024 geëvalueerd met mogelijk aangepaste voorwaarden. Als jouw hierboven genoemde bezwaren zijn opgelost, voor hoeveel woningen verwacht je dan aan te vragen in de komende twee jaar? (n=38)

Q7: Voor hoeveel woningen heb je een aanvraag in voorbereiding? (n=9)

Q8: Welke drie belangrijkste uitdagingen ervaar je tot nu toe in het voorbereiden van de aanvraag? (n=9)

Antwoorden ‘Anders’:

• Het project was niet ver genoeg uitgewerkt om een aanvraag te kunnen doen. Als de regeling opnieuw wordt opengesteld verwachten we een aanvraag te kunnen doen.
• Ook om te komen tot samenwerking met zorgpartij.
• Intern beleid.

Q9: In hoeverre verwacht je in de toekomst opnieuw een aanvraag te doen? (n=9)

Q10: Voor hoeveel woningen je een aanvraag gedaan? (n=20)

Q11: Welke drie belangrijkste uitdagingen heb je in het aanvraagproces ervaren? (n=20)

Antwoorden ‘Anders’:

• Drie handtekeningen op 1 formulier (intentieverklaring) werkt niet optimaal, handiger om met drie losse verklaringen te werken zodat besluitvorming sneller kan verlopen.
• Het maken van concrete samenwerkingsafspraken, voorafgaand aan de intentieverklaring. En 30% Wlz is te zwaar voor een gemengde woonvorm.
• Het gaat om een nieuwbouw complex met 150 woningen waarvan 136 woningen in principe zorggeschikt zijn. We willen echter niet 30% reserveren voor WLZ geïndiceerde bewoners dat vinden we te veel. Het betreft een sloop nieuwbouwcomplex van reguliere seniorenwoningen en veel bewoners keren terug en hebben (nog) geen (zware) zorgvraag en willen bovendien niet tussen WLZ geïndiceerde wonen. We hebben dus een aanvraag ingediend voor een deel van de woningen terwijl in principe op termijn alle woningen bewoond zouden kunnen wonen door een iemand met een WLZ indicatie. Hierdoor lopen we subsidie mis. Een andere uitdaging betreft de brandveiligheid en de vereisten daaromtrent.
• Verdeling wel/niet WLZ bewoner, maar alle woningen zorggeschikt.
• We willen regisserend aanbesteden. De subsidieaanvraag wordt gedaan voordat de aannemer bekend is. Dit geeft uitdagingen bij de subsidieaanvraag.
• Wij bieden huisvesting aan ouderen met WLZ indicatie die onderliggend een VG indicatie hebben. Deze groep telt niet mee met de 30% wat vreemd is want zij hebben net zoveel zorgbehoefte als reguliere ouderen met WLZ indicatie.
• De eis dat er sprake moet zijn van individuele contracten.
• Al om documenten vragen die nog niet opgesteld zijn bijvoorbeeld een ontwerp.

Q12: In hoeverre verwacht uw organisatie in de toekomst opnieuw gebruik willen maken van de Stimuleringsregeling? (n=20)