Vijf aandachtspunten voor het nieuwe jaar

Allereerst natuurlijk de beste wensen voor 2021! We kijken terug op een bewogen en intensief jaar. Hoe zal het nieuwe jaar eruit gaan zien? Wat gaat 2021 betekenen voor corporaties? Wij zetten vijf onderwerpen uiteen die het komend jaar centraal staan. Uiteraard geen uitputtende lijst, maar vooral een voorschot op dit nieuwe jaar. 

#1: Corona: de (blijvende) impact op uw organisatie 

De coronacrisis verraste heel de wereld in 2020, zo ook de corporatiesector. Geen fysiek klantencontact meer, maar ook geen fysiek contact meer met collega’s. De sector heeft veel creativiteit en improviserend vermogen getoond. We zijn op een andere manier gaan (samen)werken, ontwikkelen en sparren. De tweede lockdown heeft echter laten zien dat de effecten niet eenmalig waren, sommigen misschien wel blijvend.

Onzekerheid brengt risico’s met zich mee, maar ook kansen! Het vergt hoe dan ook aandacht om uw organisatie fit en vitaal houden bij structureel meer werken vanuit thuis. Hoe behoudt u de samenhang en samenwerking?

#2: Een actueel strategisch kader 

Afgelopen voorjaar hebben WSW en ILT-Aw voor het eerst normen bepaald die gebaseerd zijn op de beleidswaarde. Hierbij zijn de normen voor de LTV/solvabiliteit DAEB verruimd. Met de combinatie van de hogere LTV-norm en de gestegen beleidswaarde is de maximale leencapaciteit van corporaties fors toegenomen. Tegelijkertijd toonde het rapport Opgaven en Middelen afgelopen jaar dat woningcorporaties, ondanks de toename van de maximale leencapaciteit, niet over voldoende financiële middelen beschikken om de maatschappelijke opgaven te realiseren.

Ook het rapport Duurzaam bedrijfsmodel toont aan dat woningcorporaties in de toekomst hun opgaven niet kunnen realiseren. Bovenstaande vraagt om een nadere uitwerking van het begrip goed rentmeesterschap en een actualisatie van het interne normenkader. De uitdaging hierbij is om de verschillende sturingskaders met elkaar te verbinden. Hierbij dienen vragen beantwoord te worden als: Welke buffer kan/wil/moet de corporatie aanhouden? Wat is de gewenste ontwikkeling van het eigen vermogen? Hoe groot is de risicobereidheid ten aanzien van de inzet van het eigen vermogen en de groei van onze leningportefeuille? Welk deel van de taart eten we nu en welk deel bewaren we?

Tip: Lees ook het artikel: Drie mogelijkheden om meer opgaven te realiseren met uw financiële middelen

#3: Het wegen van volkshuisvestelijke prioriteiten 

Woningcorporaties staan voor een aantal grote maatschappelijke opgaven op de woningmarkt, waaronder een groeiende vraag naar (betaalbare) woningen en een grote verduurzamingsopgave. BZK heeft afgelopen maand – in overleg met Aedes, Woonbond en VNG – via een kamerbrief de prioriteiten voor de komende vier jaar aangewezen, dit zijn:

• Bijdragen aan de bouwopgave 
• Zorgen voor betaalbaarheid 
• Investeren in een duurzame sociale huurwoningvoorraad 
• Realiseren van wonen met zorg 
• Huisvesten van spoedzoekers 
• Investeren in leefbaarheid 

De prioritaire thema’s dienen aan de orde te komen in de prestatieafspraken met de gemeenten. De schaarse middelen zullen onherroepelijk leiden tot concurrentie tussen deze volkshuisvestelijke thema’s. Bovenstaande opsomming is in een willekeurige volgorde. Bij de meeste corporaties staan beschikbaarheid en betaalbaarheid bovenaan, gevolgd door duurzaamheid. Welke volgorde hanteert u en hoe onderbouwd u deze keuze?

#4: Een volwassen asset management 

Een van de stappen in de professionalisering van het vastgoedsturingsproces van woningcorporaties is de implementatie van asset management. Hoewel de rol van assetmanager nog steeds een relatief nieuwe functie is bij woningcorporaties zien we dat een groot deel van de sector deze functie inmiddels heeft gecreëerd, dan wel het gedachtegoed onder een andere naam geïmplementeerd heeft. En in welke vorm dan ook, het asset management is ondersteunend aan de maatschappelijke rol van corporaties en faciliteert het maken van een verantwoorde en legitieme keuze tussen financieel – en maatschappelijk rendement.

Het nut en de noodzaak zijn inmiddels dus wel duidelijk. Het lijkt daarom tijd om de laatste stap naar volwassenheid te zetten en te gaan profiteren van de investeringen die zijn gedaan in de implementatie van het assetmanagement. Concreet betekent dit in onze ogen:

1. Eenduidige beoordeling (KPI’s) van de maatschappelijke en financiële prestaties van het huidige bezit. 
2. Een soepel proces (in de breedst mogelijke zin van het woord) voor de beoordeling van investeringen. 

Tip: Zelf aan de slag met asset management? Bekijk het artikel over de KISS aanpak.

#5: Datamanagement 

“Data op orde krijgen én houden, bevordert de dienstverlening aan huurders, een efficiëntere organisatie en werkplezier onder medewerkers” zo stelde Aedes begin vorig jaar terecht. Onze Corporatie Survey toonde eerder echter aan dat corporaties zichzelf gemiddeld een 6,5 gaven als het gaat om de kwaliteit van de basis data. En meer dan de helft van de respondenten gaf te kennen dat haar organisatie weinig tot geen focus kende om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van data en digitalisering met beide handen aan te grijpen.

Afgelopen jaar is de digitalisering bij corporaties plots in een stroomversnelling gekomen. De uitdaging is om deze lijn door te trekken en processen nog verder te digitaliseren. Het op orde hebben van de juistheid en de volledigheid van benodigde data is hierbij van essentieel belang.

Sparren over uw financieel beleid?

Heeft u behoefte om vrijblijvend te sparren over de thema’s voor 2021? Of behoefte aan een kritische blik op uw strategievorming, beleidsbepaling of afwegingen rondom investeringen? Laat het ons weten, onze adviseurs denken graag met u mee.