Corona-alert: aandachtspunten bij financiering

We bevinden ons in onzekere tijden. Het afzwakken van de verspreiding van het coronavirus en het beschermen van de volksgezondheid heeft voor Nederland de hoogste prioriteit. Daarnaast probeert de overheid met diverse steunpakketten de economische gevolgen zoveel mogelijk te beperken. De druk op de Nederlandse gezondheidszorg is groot. Met de soms beperkte middelen die zij tot hun beschikking hebben, doen zorginstellingen er alles aan om patiënten te behandelen en beter te maken. Zonder enig idee te hebben van de financiële gevolgen voor de organisatie op zowel de korte als de lange termijn. Op financieel vlak heeft voldoende liquiditeit en het kunnen voldoen aan betalingsverplichtingen prioriteit. De relatie met de banken en de verplichtingen vanuit de kredietovereenkomsten spelen hierbij een belangrijke rol. Wij zetten een aantal aandachtspunten voor u uiteen met betrekking tot bestaande en nieuwe financieringen.

Voldoen aan informatieplicht

Bij het aantrekken van financiering maakt u afspraken met de bank. Een belangrijke afspraak in de kredietovereenkomst betreft de informatieplicht. De informatieplicht heeft veelal betrekking op de periodieke informatievoorziening. In de algemene voorwaarden zijn daarnaast aanvullende verplichtingen opgenomen die van belang zijn. Zo moet u het de bank laten weten indien er iets is veranderd in uw situatie dat belangrijk kan zijn voor de bank. Ook moet u alle informatie geven waar de bank om vraagt. Indien de bank bijvoorbeeld vraagt naar inzicht in de gevolgen van de coronacrisis en een plan van aanpak, dan moet u dit aanleveren. Indien u dit niet (tijdig) doet of bijvoorbeeld onjuiste informatie aanlevert, kan dit voor de bank een opeisingsgrond zijn. Ook indien zich een verandering in de financiële positie, de bedrijfsvoering of in de marktomstandigheden voordoet kan dat een opeisingsgrond voor de bank zijn. Het is in deze periode dus des te belangrijker om regelmatig contact te onderhouden met uw financiers. Ook hebben banken bepaalde rechten, zoals het opvragen van aanvullende informatie. Het niet voldoen aan uw informatieplicht, kan leiden tot opeising van de financiering.

Goedkeurende verklaring jaarrekening

De jaarrekening verdient extra aandacht. Dit is een belangrijk onderdeel in de informatievoorziening richting banken. Ook is de jaarrekening het belangrijkste instrument voor toetsing van de financiële convenanten. Het is niet ondenkbaar dat de jaarrekening vanwege de coronacrisis vertraging oploopt. Zorginstellingen krijgen vier maanden uitstel voor het publiceren van de (financiële) jaarverantwoording over 2019 (tot 1 oktober 2020). Het niet tijdig aanleveren van de jaarrekening kan echter een opeisingsgrond voor de bank zijn. Daarnaast kan er onzekerheid bestaan over de continuïteit van de zorginstelling, omdat zij zich tijdens het opstellen van de jaarrekening nog middenin de crisis bevindt. De gevolgen en de benodigde maatregelen zijn nog niet volledig zichtbaar. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de beoordeling en controle van de accountant. In de praktijk blijkt tot nu toe dat, indien naar het oordeel van de accountant voldoende aandacht in de jaarrekening wordt besteed aan de impact van het coronavirus op het bedrijf, een goedkeurende verklaring haalbaar is. Ook hier is het van belang om de bank tijdig te informeren indien de jaarrekening vertraging oploopt of indien er geen goedkeurende verklaring dreigt te worden afgegeven.

Waiver verstrekken

U heeft met de bank (financiële) convenanten afgesproken. Het niet voldoen aan deze convenanten is voor de bank een directe opeisingsgrond. Het is een reële mogelijkheid dat zorginstellingen over het jaar 2020 niet volledig aan hun financiële convenanten kunnen voldoen. In dat geval is het van belang om tijdig bij de bank een verzoek tot het verstrekken van een waiver in te dienen. In dat geval gedoogt de bank (onder voorwaarden) voor een bepaalde tijd de default situatie. Er kunnen bepaalde voorwaarden verbonden zijn aan het verstrekken van een waiver. De bank kan de tarieven verhogen, kosten in rekening brengen, een frequentere informatievoorziening eisen of andere voorwaarden aanscherpen.

Verhoging liquiditeitsopslag

Ondanks de toezegging van de banken om de gevolgen voor klanten te beperken, blijven het uiteraard onzekere tijden. Ook voor de bank. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de opslag die u betaalt. Ten tijde van de kredietcrisis zagen we een forse stijging van de liquiditeitspremie. Hierdoor kwam een deel van de zorginstellingen in de problemen, omdat de stijging dusdanig hoog was dat hiermee onvoldoende rekening was gehouden in eerdere doorrekeningen. De liquiditeitsopslag komt in alle financieringsvormen terug: RC-faciliteiten, investeringskredieten en leningen met een variabele rente. Ook leningen met een vaste rente kennen een liquiditeitspremie. Gedurende de rentevastperiode kan deze niet wijzigen, maar bij een renteherziening, herfinanciering of het afsluiten van nieuwe financiering komt een stijging wel tot uiting in het tarief. Het monitoren van de renteontwikkeling verdient in deze tijden dus extra aandacht. Ook kan het bijvoorbeeld zinvol zijn om een kasgeldfaciliteit eerder dan gepland aan te trekken of een consolidatie te vervroegen. Uiteraard dienen hierbij de (eventuele) kosten te worden meegenomen in de overwegingen.

Material adverse change clausule

In de bestaande kredietovereenkomst is mogelijk een material adverse change clausule opgenomen. Hierin zijn afspraken vastgelegd over situaties die een materieel nadelig effect kunnen hebben op de positie van de kredietnemer, de relatie tussen de kredietnemer en kredietgever of de zekerheidspositie van de kredietgever. De impact van dergelijke clausules in relatie tot het coronavirus en in hoeverre hierop een beroep kan worden gedaan is nog onduidelijk. Dit is mede afhankelijk van de tekst in de bepaling en de specifieke omstandigheden. De verwachting is dat het coronavirus (of vergelijkbare omstandigheden) bij nieuwe overeenkomsten in het onderhandelingsproces wordt meegenomen. De zorginstelling dient hier in ieder geval scherp op te zijn bij het aangaan van nieuwe financiering. Ook indien de onderhandelingen reeds zijn gestart.

Voldoende flexibiliteit en zekerheid

Een van de mogelijkheden om bij te sturen in onzekere tijden is het schrappen en/of uitstellen van investeringen. Het is hierbij van belang om inzichtelijk te krijgen welke investeringen zich hiervoor lenen. Welke verplichtingen zijn er al aangegaan? Ten aanzien van de bouw, maar ook ten aanzien van de financiering van deze investeringen. Voor nieuwbouw en grootschalige renovaties wordt vaak externe financiering aangetrokken. Met een investeringsfaciliteit wordt voldoende flexibiliteit tijdens de bouwperiode gecreëerd. Zekerheid op de lange termijn is echter ook een belangrijke factor. Om die reden is mogelijk een deel van de langlopende financiering vooraf vastgelegd. Bij het uitstellen of schrappen van bepaalde investeringen ontstaat dan het risico op overfinanciering. De investering is nog niet afgerond, maar u betaalt al wel voor de financiering. Daarnaast kunnen de onzekerheden ertoe leiden dat de bank de beschikbare kredietlijnen (tijdelijk) opschort. U heeft dan mogelijk niet de beschikking over de benodigde financiering voor investeringen.

Uitstel aflossing en rente

Banken bieden zakelijke klanten de mogelijkheid tot uitstel van betaling van aflossing en rente op leningen. Klanten met leningen tot € 2,5 miljoen komen in ieder geval in aanmerking. Daarnaast heeft ABN AMRO aangekondigd de regeling uit te breiden naar bedrijven met een krediet tot € 50 miljoen. De verwachting is dat de andere banken volgen en in ieder geval maatwerkoplossingen aanbieden voor kredieten met een grotere omvang.

Verruiming rekening-courant faciliteit

De meeste RC-faciliteiten zijn dagelijks wederzijds opzegbaar. In deze tijd kan het niet meer kunnen beschikken over de RC-faciliteit desastreus zijn voor de bedrijfsvoering. Banken hebben aangegeven hun verantwoordelijkheid te nemen en klanten niet in de steek te laten. Een opzegging van de RC-faciliteit vanuit de bank lijkt in deze tijden dan ook niet waarschijnlijk. Er is mogelijk zelfs ruimte om een tijdelijke verruiming van de faciliteit aan te vragen indien een tekort aan liquiditeit dreigt te ontstaan als gevolg van de coronavirus. Ga vooral tijdig in gesprek met de bank om de mogelijkheden te verkennen.

Stel uw financieringsvraag aan de COVID-19 supportdesk voor de zorg

Om uw zorginstelling te helpen, hebben onze adviseurs een tijdelijke supportdesk opgezet voor al uw financieringsvraagstukken. Hier kunt u kosteloos terecht met praktische vragen of om even te sparren over de juiste aanpak met onze financiële experts. Stel uw vraag of neem direct contact op.