IBW: Papieren werkelijkheid?

De Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties (IBW) is recentelijk gepubliceerd. De IBW is bedoeld om huurdersorganisaties en gemeenten een indruk te geven van de financiële polsstok van de corporatie ten behoeve van de prestatieafspraken. Naast dit steuntje in de rug voor lokale belanghebbenden, leidt publicatie van de IBW ieder jaar tot een discussie wat corporaties meer kunnen bijdragen aan de volkshuisvesting op landelijk niveau.

Begrijpen IBW

De uitkomst van de IBW is eenvoudig; één getal dat de resterende investeringsruimte van de corporatie weergeeft (boven op het reeds ingerekende investeringsprogramma). De ontwikkeling van dit getal fluctueert per regio en corporatie. Neem bijvoorbeeld de metropoolregio Eindhoven. De afgelopen jaren daalde de IBW (nieuwbouw) van ruim € 2,5 miljard in 2016 naar minder dan € 1,5 miljard in 2019. Deze daling is niet perse slecht nieuws. Mogelijk is een deel van de wensen van de gemeenten opgenomen in de toekomstplannen van de corporaties, waardoor de resterende investeringsruimte is afgenomen.

De regionale bewegingen worden veroorzaakt door wijzigingen bij individuele corporaties. Van 2018 op 2019 is de daling in de metropoolregio Eindhoven € 74 miljoen. Onderliggend aan deze beperkte daling op regionaal niveau liggen aanzienlijke wijzigingen op corporatieniveau. Van de 18 corporaties in deze regio is de IBW bij zes corporaties afgenomen met in totaal € 426 miljoen. Woonbedrijf veroorzaakt hiervan het merendeel met een daling van bijna € 360 miljoen (42% ten opzichte van 2018). Bij acht corporaties is de IBW gestegen met in totaal € 352 miljoen.

Fluctuaties in de IBW zijn goed te verklaren, maar soms niet eenvoudig te begrijpen. Een kennissessie met Johan Conijn kan nieuwe inzichten geven.

Meer nadruk op realisatie

Om de lokale volkshuisvesting te beïnvloeden is het nuttig een indicator te hebben voor de investeringsruimte bovenop de bestaande plannen (IBW). Het is ook belangrijk uitvoering te geven aan de bestaande plannen waar de IBW op is gebaseerd. Daar is verbetering mogelijk. WSW concludeert^[1] dat de realisatie van de investeringen per jaar 37% lager ligt dan begroot (gemiddeld over 2015, 2016 en 2017). Als gemeenten en huurderorganisaties meer geleverd willen krijgen van corporaties, dan kunnen partijen de nadruk leggen op het realiseren van de gemaakte afspraken. Hierbij hebben corporaties natuurlijk een rol, maar ook gemeenten met bijvoorbeeld het beschikbaar stellen van grond en het wijzigen van bestemmingsplannen.

De IBW is gebaseerd op investeringsprogramma’s die in het verleden structureel niet zijn gerealiseerd. Met elkaar alles op alles zetten om het overeengekomen investeringsprogramma te realiseren draagt op korte termijn bij aan de volkshuisvesting in de regio. Het sturen op de realisatie verdient meer aandacht bij corporaties en belanghebbenden.

Meer weten over de IBW?

Wilt u uw kennis over het IBW vergroten? Inzicht in hoe u cijfers kunt interpreteren en welke gegevens invloed hebben op de IBW? Hoe de scheiding tussen DAEB en niet-DAEB is bepaald in de bestedingsrichtingen? Hoe landelijke gemiddelden vergelijkbaar zijn met uw situatie?

Tijdens de kennissessie: Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties (IBW) gaat Johan Conijn in op het nieuwe IBW. Johan is de afgelopen drie jaar verantwoordelijk geweest voor de IBW-publicaties en deelt zijn kennis over de betekenis en de beperkingen van IBW graag met u.

^{[1] WSW, Portefeuillerapportage, 30 juni 2019, slide 18}