Scheiden van wonen en zorg heeft impact op zorginstellingen en verhuurders

De zorgsector heeft in de afgelopen jaren ingrijpende veranderingen doorgemaakt. Zo heeft de introductie van het scheiden van wonen en zorg een flinke impact op de organisatie en de bedrijfsvoering van zorginstellingen. Met de scheiding wordt beoogd om de bewoner/zorgvrager meer keuzevrijheid te bieden, het zo lang mogelijk zelfstandig wonen te bevorderen en bij te dragen aan de financiële houdbaarheid van het Nederlandse zorgstelsel.

Voor verhuurders heeft het (verder doorvoeren van het) scheiden van wonen en zorg zowel operationele als financiële consequenties. Wooneenheden moeten individueel worden verhuurd en zorginstellingen kunnen niet langer de relatief hoge huurprijs op basis van de Normatieve Huisvestingscomponent (NHC) betalen. Individuele verhuur vraagt ook om kennis van het omgaan met extra kwetsbare doelgroepen. Elke corporatie moet bepalen wat de impact van het (verder doorvoeren van) scheiden van wonen en zorg is en hoe zij hier mee om wil gaan. In dit artikel staan we kort stil bij de huidige regelgeving, daarna wordt de impact voor corporaties toegelicht.

Gebeurt het al?

Het scheiden van wonen en zorg is al een aantal jaren van toepassing voor mensen met een relatief lichte zorgvraag. De plannen voor invoering van het scheiden van wonen en zorg voor de hogere zorgzwaartepakketten, zijn een steeds vaker terugkerend gespreksonderwerp. Ze worden gezien als een mogelijkheid om de stijging van Wlz-kosten te beperken.

Ook bestaan al diverse vormen van wonen en zorg waarbij mensen met een hogere zzp een individuele huurovereenkomst hebben en de zorg via een ‘volledig pakket thuis’ (VPT) wordt gefinancierd. Daarnaast merken zorginstellingen dat (met name bij nieuwe vastgoedinitiatieven) ook door zorgkantoren gestuurd op het contracteren van VPT in plaats van intramuraal met verblijf. Hoewel het scheiden van wonen en zorg voor hogere zzp’s in Den Haag nog niet concreet is gemaakt, wordt het door ‘de markt’ dus al volop toegepast.

Intramuraal verblijf versus volledig pakket thuis

Intramurale zorg met verblijf in een instelling betekent dat het wonen in een instelling in combinatie met de benodigde zorg wordt gefinancierd vanuit de Wlz. Bij volledig pakket thuis kan de zorgvrager onder bepaalde voorwaarden ervoor kiezen om de zorg thuis te ontvangen. Thuis is hierbij een breed begrip: het behelst onder andere een (aangepaste) woning, een aanleunwoning en een geclusterde woning (bijvoorbeeld in een voormalig verzorgingshuis of een andere gemeenschappelijke woonvorm). Daarbij kan sprake zijn van een woning die de zorgvrager huurt of waar deze zelf eigenaar van is. Bij invoering van het scheiden van wonen en zorg voor hogere zzp’s zal de zorgvrager bijvoorbeeld een wooneenheid in een verpleeghuis moeten huren, waarmee de kosten van het wonen worden verplaatst vanuit de Wlz naar de zorgvrager.

Financiële consequenties zorginstelling en zorgvrager

Het type leveringsvorm (intramuraal met verblijf of VPT) heeft financiële consequenties voor zowel de zorgvrager, de corporatie als de zorginstelling. Voor de zorgvrager kan de leveringsvorm VPT een financieel voordeel (in de vorm van een lagere eigen Wlz-bijdrage) opleveren ten opzichte van intramuraal met verblijf indien er sprake is van een aanvullend pensioen en/of eigen vermogen. Voor de zorginstelling geldt dat het type leveringsvorm van invloed is op de hoogte van de door de NZa vastgestelde Wlz-tarieven. Voor een corporatie leidt dat vervolgens tot een stijgend faillissementsrisico van de zorginstelling en een risico op daling van de huuropbrengsten van verpleeghuizen.

Tegen deze achtergrond is het voor corporaties van groot belang om inzicht te hebben in de impact van verschillende leveringsvormen op de budgetten van de hurende zorginstelling.

Rekenmodel biedt inzicht in financiële effecten leveringsvormen

Finance Ideas heeft een financieel rekenmodel ontwikkeld waarmee de leveringsvormen verblijf in een instelling en VPT met elkaar vergeleken kunnen worden. Op basis van de input (type en aantal zorgzwaartepakket (zzp), bezetting, tariefkorting, exploitatielasten, etc.) wordt een vergelijking gemaakt van het integrale (zorg en vastgoed) resultaat. Daarmee wordt op locatieniveau doorgerekend welke leveringsvorm welke financiële effecten met zich meebrengt.

Wat levert het gebruik van het rekenmodel u op?

De vergelijking tussen verblijf in een instelling en volledig pakket thuis geven u inzicht in de financiële effecten van beide leveringsvormen. Met die kennis kunnen corporatie en zorginstelling een rendement en risico op een toekomstbestendige manier verdelen. In een tijd dat het volledig pakket thuis nadrukkelijk onderdeel is van de onderhandelingen met het zorgkantoor, is het zinvol tijdig zicht te ontwikkelen op de financiële consequenties en organisatorische gevolgen die dit met zich meebrengt. Dit is met name relevant bij een strategische herijking en bij het aangaan van nieuwe investeringen in woonzorgvastgoed.

Meer weten over dit rekenmodel?

Het rekenmodel helpt u om uw visie op toekomstbestendig woonzorgvastgoed te verscherpen en beter samen te werken met zorginstellingen. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden voor uw organisatie? Neem contact op met onze adviseurs of stel uw vraag via onderstaand formulier.