Transitie duurzaamheid vraagt forse investering van zorgsector

Met het tekenen van het klimaatakkoord van Parijs heeft de Nederlandse overheid zich gecommitteerd om in 2050 CO2-neutraal te zijn. De zorgsector kan hier potentieel een belangrijke bijdrage aan leveren. Desondanks heeft slechts een derde van de zorginstellingen uit het onderzoek een duurzaamheidsbeleid geformuleerd en/of de Green Deal Duurzame Zorg 2.0 ondertekend. De goede weg is ingeslagen, maar er is nog ruimte voor verbetering. Dit blijkt uit de meest recente resultaten van de Financiële Zorgthermometer die is uitgestuurd naar circa 800 financials in de zorg.

3 jaar na het introduceren van de Green Deal Duurzame Zorg: hoe doen zorginstellingen het?

In 2018 tekenden 132 partijen de Green Deal Duurzame Zorg. Volgens Milieu Platform Zorgsector (MPZ) hebben inmiddels meer dan 300 organisaties hun ambities om de zorg te vergroenen vastgelegd in de Green Deal Duurzame Zorg 2.0. De beweging van organisaties met de ambitie om de zorg te verduurzamen is gegroeid. De resultaten van de Financiële Zorgthermometer onderschrijven deze conclusie. Driekwart van de financials in de zorg geeft aan dat hun organisatie een duurzaamheidsbeleid heeft geformuleerd, of deze momenteel aan het opstellen is. In 2018 was dit nog de helft van de zorginstellingen. Ondanks de groeiende bewustwording zien zorginstellingen zelf nog ruimte voor verbetering. De financials in de zorg geven hun organisatie gemiddeld een 6,2 op het gebied van duurzaamheid. In de GGZ geven respondenten zichzelf het hoogste cijfer, met een gemiddelde van 7,1.

Zorginstellingen verwachten de komende 5 jaar meer te investeren in duurzaamheid

Van de financials in de zorg verwacht 85% de komende vijf jaar meer te investeren in duurzaamheid dan de afgelopen vijf jaar. Toch geeft slechts een kleine minderheid van de respondenten aan voldoende investeringsruimte te hebben om de duurzaamheidsdoelstellingen te realiseren. Daarnaast verwacht 24% van de respondenten ruimte te creëren door te besparen op andere lasten en 10% verwacht ruimte te creëren vanuit de contractonderhandelingen. ‘Financiering’ wordt door bijna 60% van de financials in de zorg gezien als grootste belemmering voor het realiseren van duurzaamheidsinvesteringen. Andere grote belemmeringen zijn ‘te weinig interne capaciteit’ (44% van de respondenten) en ‘te weinig capaciteit bij bouwers/installateurs’ (39% van de respondenten).

Monitoren en verantwoorden van duurzaamheidsprestaties blijft achter

Het Milieu Platform Zorgsector, waar in 2021 ruim 200 intramurale zorginstellingen bij zijn aangesloten, verwacht voor 2022 een ‘Dashboard monitoring zorgvastgoed’ te introduceren, waar de voortgang van de nieuwe routekaarten verwerkt kunnen worden. Ruim de helft van de respondenten geeft echter aan dat duurzaamheid niet wordt gemonitord in hun organisatie. De organisatie die wel duurzaamheid monitoren, doen dit door middel van een certificering op duurzaamheid (24%) of door middel van het meten en communiceren van duurzaamheid-gerelateerde KPI’s.

Reactie Fizi (Jorrit Wigchert, voorzitter)

Het is positief dat duurzaamheid steeds hoger op de (investerings)agenda komt te staan bij zorginstellingen. Maar duurzaamheid gaat verder dan ‘Paris-Proof’ vastgoed. Duurzaamheid gaat ook over gezondheid en welzijn van medewerkers, zeker in de zorg. Het is zorgelijk dat meer zorgfinancials ‘financiering’ als grootste struikelblok voor de duurzaamheidsdoelstellingen moeten ervaren.

Reactie Finance Ideas (Daan van Houtum, adviseur)

De huidige Green Deal Duurzame Zorg 2.0 loopt in oktober 2022 af. Dit biedt momentum om aan te sluiten bij de nieuwe Green Deal die momenteel door MPZ wordt voorbereid. Een belangrijke vervolgstap voor instellingen ligt in het meetbaar en inzichtelijk maken van de voortgang op duurzaamheid. Een succesvolle transitie vergt wel dat de financiële randvoorwaarden voor zorginstellingen op orde zijn.

Over de financiële zorgthermometer

De Financiële Zorgthermometer is gebaseerd op onderzoek dat elk kwartaal wordt uitgevoerd door Finance Ideas onder de circa 800 leden van Fizi, netwerk zorgfinancials. Aan het meest recente onderzoek van december 2021 hebben 95 financials van verschillende zorginstellingen deelgenomen.